Eindelijk eens toestanden in Marseille, die niets met Olympique of moord& doodslag te maken hebben, maar met de Vieux Port, waar ik graag langsstruin en een restaurantje pik als ik de kans krijg (zoals bij Une Table au Sud, 2 quai du Port, 1 Michelinster). Als geboren Rotterdamse voel ik me thuis in een havenstad. Havensteden zijn speciaal. Mijn opa had een kroeg aan de Rotterdamse Veerhaven, ik heb er nog onder het biljart gespeeld. Daar zal het wel begonnen zijn, mijn liefde voor havens.
Dus ergert het me dat Marseille (de tweede stad van Frankrijk, met de agglomeratie erbij opgeteld bijna 1,4 miljoen inwoners) meestal negatief in het nieuws komt. Met voetbalclub Olympique Marseille gaat het nu weer goed, na een ‘Feyenoord-zwak’ competitiebegin. Maar de stroom berichten over criminele afrekeningen gaat maar door. Doet me steeds weer denken aan die politiefilms waarin Jean-Paul Belmondo en Alain Delon vuurspuwend rondramden. Zoals Le Marginal en Borsalino, waarin de Vieux Port een hoofdrol speelt, net als in The French Connection. De werkelijkheid is helaas een stuk grimmiger: Italianen en Corsicanen die vechten om hun drugs-territorium, en die niet kijken op een kogeltje meer of minder.
Vlak Rotterdam trouwens niet uit: daar rollen de lijken tegenwoordig net zo goed met regelmaat over straat. Voor zover ik weet, is ‘mijn’ stad ook in ander opzicht onherkenbaar veranderd sinds ik er opgroeide (tot slechts 1.61 meter, maar ‘mefiez vous des petites!’). Als ik weer eens terugkom -en dat is niet zo vaak- herken ik mijn eigen stad niet meer: een extravagante wolkenkrabber hier, een modern gedachte woontoren daar, een onherstelbaar vernield Centraal Station; alleen de Veerhaven ligt er nog min of meer net zo karakteristiek bij als toen.
In Marseille dreigt nu de minstens zo karakteristieke Vieux Port op de schop te gaan.
En dat heeft tot woedende reacties geleid. Niet alleen omdat de ‘reconstructie’ de authenticiteit van het havengebied waarschijnlijk voorgoed om zeep zal helpen. Maar ook omdat het oppimpen is toevertrouwd aan de beroemde Britse architect Norman Foster. Hij tekende onder meer voor de spectaculaire Millau-brug over de rivier de Tarn, en is verantwoordelijk voor de uitbreiding van het Nou Camp-stadion van FC Barcelona. Niet van de straat dus, maar het probleem is dat de Marseillaise architecte CorinneVezzoni, als laatste tegenkandidaat van Foster, in de slotronde om de lucratieve order 8 stemmen kreeg en de Brit slechts 7.
Het lijkt erop dat gemeenteraadsleden het ‘prestige’ van Foster de doorslag lieten geven. Dat zijn ‘plan van aanpak’ duurder is dan dat van Vezzoni deed er blijkbaar ook niet toe. Wie weet, schrijf ik hier over een paar jaar wel over corruptiepraktijken in verband met dit project. Het zou me niks verbazen.
De Marseillais hebben gelijk dat ze protesteren en willen dat een stadgenoot met een goed plan de klus klaart. Had ik het in Rotterdam voor het zeggen, dan zou ik ook kiezen voor een geboren stadgenoot als Rem Koolhaas, om er maar één te noemen die minstens zo beroemd is als Norman Foster.
Maar het liefst zag ik dat oude havens oude havens blijven. Want daar ligt mijn hart en ik heb liever niet dat erop getrapt wordt. Of het nu gaat om Marseille of om Rotterdam. Omdat ik Zuid-Franse ‘par désir’ ben, maar nooit mijn Rotterdamse ‘roots’ kwijt zal raken.