Weet je/u waaraan ik maar niet kan wennen? Dat mensen uit Nederland of Vlaanderen die ik tegenkom en die ik voor het eerst ontmoet en verder helemaal niet ken, gewoon je en jouw tegen me zeggen. Niet dat ik de deftige dame uithang, ik zou niet eens weten hoe dat moet. Maar ik vind dat – na zoveel jaar in de Provence – raar, onwennig. Of eigenlijk ongemanierd. Of zal ik onbeschaafd zeggen?
Toen ik een tijd geleden nog een keertje in Nederland was viel het me ook al op. Bij zo’n Albert Heijn had ik wat boodschappen ingeslagen. Niet voor de echtgenoot die wijselijk in het zuiden was achtergebleven. Hij lust trouwens zelfs geen pindakaas van Calvé, behalve in de pindasaus dan. Ik zou aanschuiven bij wat ex-collega’s van ooit, en moest wat meebrengen. Zo’n soort reünie, geen goed idee hoor. ‘Toen’ is voorbij en ‘morgen’ is veel spannender.
Bij de kassa van die Albert Heijn zei het dienstdoende meisje ‘Hallo!’ tegen me. Heel even vroeg ik me af of haar misschien ooit eerder ontmoet had. Het leek me onwaarschijnlijk. Daarna: “Wil je dit, of dat”? Ik was toen al niet op de hoogte van allerlei spaar- of kortingsaanbiedingen, maar ik viel over dat ‘je’. Ik bedoel, ik was d’r jongere zusje niet.
Het werd nog een heel probleem toen ik dacht te kunnen betalen met een creditcard. Het idee! Het meisje zei: “je moet pinnen!”. Ik houd er al niet van als ik tot iets ‘moet’ gedwongen word en ik vind het – laat ik zeggen – verrassend als iemand die net van school komt, me de les wil lezen. Maar ja, ik was inmiddels buitenlander geworden. Zonder pinpas. Dus de boodschappen konden pas worden afgerekend toen ik een straat verderop cash uit een muurautomaat had weten te trekken.
Nu, een jaartje of wat verder, heb ik dankzij visite uit Nederland gesnapt dat dat ge-hallo en je en jouw heel ‘normaal’is in het land waar ik vandaan kom. Mij best, ik heb er verder niet zo veel mee te maken. Maar wat ligt het hier in de Provence toch anders!
In mijn vorige dorpje zag en sprak ik mijn buurman bijna elke dag. Zo’n jaar of vijfentwintig lang. Nooit kwamen hij en ik tot tutoyeren, het was altijd Madame en Monsieur; vous dus. Ik weet nu niet beter of zo hoort dat. Vanwege mijn werk ontmoet ik hier met enige regelmaat Nederlanders en Vlamingen. Die na een kwartier of zo, doorgaans spontaan beginnen te tutoyeren, Nederlanders iets sneller dan Vlamingen. Het is allemaal ongetwijfeld goed bedoeld, maar ik ben er niet zo van. Het geeft meteen iets intiems, waaraan ik meestal nog helemaal niet toe ben. Wat is er mis met ‘u’ en ‘meneer’ en ‘mevrouw’? Da’s toch gewoon beleefd?
Doe ik nu een bekentenis. In het café waar ik met enige regelmaat aanleg, kus ik zo ongeveer Jan en alleman. Nou ja, kussen, je kent dat wel: luchtkussenwerk waarbij je hooguit een wang schampt. Maar niemand van die mensen spreek ik ooit met ‘tu’ aan, en zij mij niet. Ik zit er weleens over te peinzen, hoe dat nou zit. Iets van een cultuurverschil, dat zal vast wel. Ik kus hier mensen die ik nooit zal tutoyeren. En intussen erger ik me aan eigentalige mensen die vinden dat ze me gewoon kunnen ‘jijen en jouen’. Ik kan daar lang over nadenken. Neem ik er wel een glaasje rosé op het terras bij. Kan nog net, al dreigt de wintertijd alweer. Maar daar hebben we het volgende week wel over.

17 gedachten over “U, of tu?”

  1. Klopt heel ergelijk We hebben een nieuwe buurjongen. Pikkie van een jaar of 20. Die begon gelijk te jijen Heb daar moeite mee. Hoop dat mijn kinderen dat niet doen Ben 68 heb niet met dat gassie in de klas gezeten. Dus eens … n

  2. Uit Nederland, ja: tutoyeren is in NL nogal doorgeslagen. Maar Vlaanderen? Daar zeggen kinderen “u” tegen pappa en mamma en omgekeerd ook. Tenzij het in heel korte tijd veranderd is…

  3. Ik woon sinds 31 jaar in België en sinds 6 jaar 2 de verblijf in Frankrijk. Ook ik moet wennen als ik in Nederland in een winkel kom en ze zeggen hoi.of hallo. Zoek je iets enz.Zelf ben ik 69 dus heb ook niet met hen op school gezeten.

  4. Heel eerbiedig sprak de net getrouwde Joséphine haar gemaal Bonaparte aan met “Vous“. Die voelde dat aan als een beledigend gemis aan affectie, zoals blijkt uit zijn beroemde brief van 10 Germinal vanuit Nice: “Je maakt me uit voor een u. Je bent zelf een u!”

    Lees even mee:

    ”Si je m’éloigne de toi avec la vitesse du torrent du Rhône, c’est pour te revoir plus vite. Si, au milieu de la nuit, je me lève pour travailler, c’est que cela peut avancer de quelques jours l’arrivée de ma douce amie, et cependant, dans ta lettre du 23 au 26 ventôse, tu me traites de vous.
    Vous toi-même ! Ah ! mauvaise, comment as-tu pu écrire cette lettre ! Qu’elle est froide !”

    NB Merk op dat Joséphine vier dagen nodig heeft om haar brief af te krijgen!

    Voor de integrale teksten bewaard in de Bibliothèque de Lisieux:

    http://www.bmlisieux.com/curiosa/napoleon.htm

    1. Monique van Hoof

      In Nederland is de voertaal natuurlijk Nederlands maar op de universiteiten en hogescholen wordt meer en meer het Engels de voertaal. Zoals u ongerwijfeld weet maakt het Engels geen onderscheid tussen u en jij. Alles is you. Er gaan stemmen op om het op te nemen in het Nederlands in te voeren.
      Zelf heb ik geen last van. Respect voor de ander zit hem m.i. niet in het woord jij of u. Als kind zeiden wij u tegen onze ouders. Dat schepte veel afstand en snel werd u vervangen door je of jij.
      Of je last heb van het ge je en gejou is persoonlijk. Het zijn vaak wel de ouderen die zich er meer aan storen dan de wat jongere generatie.
      Succes.

  5. Tegen de AH caissière zeg ik :”Voor U ben ik U”.
    Een lief kind, een jij-kind.
    Ik krijg een wezenloze blik terug.
    Blijf het zeggen en niet accepteren.
    Bijna 70.

  6. Blijft voor mij na 10 jaar ontzettend moeilijk. Ik begin met u. Wordt de relatie persoonlijk dan is iemands voornaam gebruiken heel gewoon en het lijkt van de relatie af te hangen dat men elkaar blijft vousvoyeren. (Schrijf ik dit goed?)
    De oud burgemeester en dokter waar ik het huishouden deed en huisvriend was (een sleutel en altijd welkom ook onverwacht) kon ik binnenshuis Jean-Loup noemen en vous voelde beter ivm leeftijdsverschil en respect. Mijn bazen van net boven pensioenleeftijd blijven mij en ik hen met u en meneer en mevrouw + achternaam aanspreken en ik hen ook. Hun kids namen de zaak over en we tutoyeren elkaar. Andere opdrachtgevers ( op leeftijd) spreek ik aan met en voornaam en u plus het meneer en mevrouw plus achternaam.
    Mensen die ik nauwelijks ken blijven U.
    Jongeren en kids zijn je en jij voor mij
    Verder valt me op dat het vaak ook aan de situatie ligt. Opdrachtgever in het ziekenhuis en zijn vrouw informeert me. Alleen voornamen tijdens zo’n gesprek met een enkele vous ertussenin.
    Als ik twijfel of het voelt niet goed, maak ik het bespreekbaar.
    Vaak blijft het wisselen van voornamen en madame en vous hetzelfde

  7. misschien ben ik heel ouderwets, kan best, maar volgens mij is dit in nederland ook nog niet echt lang geleden.
    mijn ouders waren tot aan hun overlijden gewoon U.
    vreemden, tenzij ze echt heel jong zijn, zijn voor mij ook nog U.
    en ik kan me best behoorlijk ergeren aan figuren die me aanspreken alsof ze net een potje met me geknikkerd hebben.
    aan de andere kant, ik heb een vriendin uit limburg gehad die het zowat als een doodzonde beschouwde als ik iets zei wat U ook maar suggereerde.

  8. Ik heb het vermoeden dat dit alles in NL met respect te maken heeft en dat dit na de onderwijsrevolte in de 60-er jaren bergafwaarts is gegaan. Alles met authoriteit moest wijken. Neem nu het respect voor de politie wat nu een ongekend dieptepunt kent en waar een taser moet helpen. Dat is overigens zinloos, want je kunt respect niet afdwingen.

    Ook het taalgebruik van politici, waaronder de minister president is ook niet geschikt voor de geschiedenisboekjes en ook dat is een slecht voorbeeld.Begin hier maar eens.

    In Frankrijk zie ik Macron en collega’s zich niet aan dit soort fluxe de bouche te buiten gaan, wat je ook van hun ideeën vindt. De geest is uit de fles en komt er niet meer in. Jammer.
    Weer een reden om te emigreren, ware het niet dat …

  9. Blijft lastig onderwerp. Voornaam is één ding, “hallo” of “hoi” boven een e-mail stoort me nog veel meer. Wat helpt, is je niet met je voornaam voorstellen of telefoon opnemen (of voornaam opgeven bij internetformulier). Beste A heb ik liever dan Beste André door iemand die ik niet ken en nooit zal kennen.
    Mijn Franse – oudere – buurvrouw zegt Monsieur André, want we zijn weliswaar buren, maar naar haar idee heb ik een prestigieuzere positie in de samenleving. Vind ik wel grappig en van de weeromstuit zeg ik ook Madame Jacqueline, terwijl mijn vrouw en zij wel Jacqueline et Susan zijn.

  10. Met de grootse minachting kan men ‘U’ gebruiken.
    Het algemeen gebruik van ‘je’ en ‘jij’ stoort mij dus helemaal niet.

    Maar kussen doe ik alleen met een zeer beperkt gezelschap.
    Een afstandelijke handdruk geef ik weer aan iedereen, vriend of vijand.

    Vredelievende groet,

  11. Ik ben 70 inmiddels maar herinner me dat zelfs mijn vader mij toen ik kind was en op een internaat verbleef mij brieven schreef in de U vorm ! (Uw zus en Uw moeder )

  12. Duidelijk een cultuurgebonden kwestie waarbij die cultuur in Nederland wel in een heel rap tempo is veranderd. Iets meer onderlinge afstandelijkheid zou in ieder geval in mijn oudere ogen wel mogen. Maar ik heb ‘t een aantal jaren geleden in Vlaanderen tegen de Franse grens aan wel meegemaakt dat een broertje en zusje, beiden nog bij lange na geen 10 jaar, elkaar met :u’ aanspraken. En dat klonk me toch raar in de oren!

  13. ik vind het ook heel merkwaardig dat ik in nederland vaak met je of jij word aangesproken.
    na 25 jaar in frankrijk vind ik het heel normaal om te beginnen met bonjour madame of monsieur en natuurlijk vous te zeggen.
    ook is het heel normaal om jezelf als monsieur/madame voor te stellen in formele situaties.
    het ergste in nederland vind ik de schuif op het eind van de kassa waar al je boodschappen op een hoop geschoven worden.
    in frankrijk is het heel gewoon af te rekenen als je al de boodschappen op je gemak hebt ingepakt.
    toen ik in nederland eens een opmerking maakte over deze werkwijze kreeg ik als antwoord: dan moet je opschieten met inpakken en eerst betalen.
    ondenkbaar in frankrijk.

    1. Kijk, Zuid-Frankrijk!

      We zijn het meer dan eens Jan. Verfranst waarschijnlijk. Ik ben al zó lang niet meer in NL geweest dat ik niet weet wat je met die ‘schuif’ bedoelt. Maar inderdaad, hier betaal je als je boodschappen door de scanner zijn gegaan en je hebt ingepakt. Lijkt me logisch. Bovendien ben ik daar behoorlijk snel in; voor er gevraagd kan worden of ik ‘vignettes’ spaar heb ik al afgerekend. ;-]

Laat een antwoord achter aan Kijk, Zuid-Frankrijk! Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Of reageer met je Facebook account

Scroll naar boven