Door Ellen van Linschoten

Volgende week vrijdag is het 1 mei. De dag van de arbeid, natuurlijk. Maar ook de dag waarop iedereen in Frankrijk met enig gevoel voor traditie geliefden, familie en/of goede vrienden een tuiltje muguet (lelietjes van dalen, meiklokjes) cadeau doet. Een mooi gebaar en een mooie traditie. En een winstgevende handel voor de bloemkwekerijen. Jaarlijks worden er in aanloop naar 1 mei zo’n 60 miljoen takjes muguet verkocht. Maar ja, we zitten wel in confinement, de bloemenwinkels blijven verplicht dicht en stalletjes langs de weg zijn verboden. De minister van landbouw Didier Guillaume heeft het gisteren nog maar eens luid en duidelijk gezegd op Europe 1: “Geen ontheffing voor bloemisten en de ‘vente à la sauvette’ (stalletjes) kan bestraft worden met een boete van € 750 voor het niet hebben van een vergunning, plus daar bovenop een boete van € 135 voor het overtreden van de confinement-regels.”
Dat is toch even slikken, ook voor de producenten. Guillaume denkt daar iets op gevonden te hebben. Hij roept alle Fransen op om bijvoorbeeld online muguet te bestellen en die cadeau te doen aan verplegend- en verzorgend personeel. Bovendien wil hij dat in alle geautoriseerde winkels (supermarkten, tabacs, de bakker, het tankstation enz.) muguet te koop wordt aangeboden. “We gaan ervoor zorgen dat 100% van de muguet verkocht gaat worden!”
De burgemeester van Vence heeft besloten zich daar niks van aan te trekken en de bloemenwinkels een kans te geven om nog iets van hun omzet te redden. Ze mogen de komende week van maandag t/m zaterdag tussen 8.30-13.00 uur open zijn. Nou ja, open. De winkel zelf blijft verboden gebied voor klanten, bestellingen kunnen op de stoep worden afgehaald, of thuisbezorgd.

Ingepikt van de Germanen
En dan te bedenken dat die muguet-traditie eigenlijk helemaal zo Frans niet is. Het gebruik komt oorspronklijk van de Germanen. Het was het bloemetje van de zachtmoedige godin Ostara, de zus van dondergod Donar, die er de lente mee aankondigde. Maar dat vonden de Fransen onzin, die betrekken de eer liever op zichzelf, dus voor hen begint de traditie in de 16e eeuw aan het hof van Charles IX. Die liet de geurige meiklokjes uitdelen onder de hofdames, als ‘porte bonheure’. Het gebruik kreeg echter pas grote bekendheid op 1 mei 1900. Er werd op die datum een daverend feest georganiseerd door een aantal beroemde Parijse couturiers, en alle bezoekende dames kregen een takje muguet. Dat bleek een gouden idee, dat overal navolging kreeg.
Drie jaar later kwam de IIe Socialistische Internationale in congres bijeen in de Lichtstad om de Franse Revolutie te vieren. Er werd tevens besloten om de 8-urige werkdag in te voeren èn om 1 mei uit te roepen tot Internationale Dag van de Arbeid. Et voilà, sindsdien zijn muguet en de (in Frankrijk vrije) Dag van de Arbeid onlosmakelijk met elkaar verbonden, ook al hebben ze eigenlijk niks met elkaar te maken.
Dat laatste geldt trouwens ook voor muguet en de parfumindustrie; die laat de lelietjes van dalen links liggen, ondanks hun geweldige parfum. Je kunt er namelijk geen etherische oliën uit destilleren. Daarom wordt de geur met behulp van synthetische geurstoffen nagemaakt. In de farmaceutische industrie wordt het plantje trouwens wel verwerkt: in hartmedicijnen. Die je weer – net als muguet zelf – buiten bereik van kinderen en huisdieren moet houden. Want alles aan muguet is giftig. De bloemen, de bladeren, zelfs het water waarin een tuiltje staat: alles is vergeven van glycosiden (chemische stoffen) die zorgen voor duizeligheid, braken, misselijkheid, buikloop, of zelfs hartritmestoornissen.
Maar goed, het is nu eenmaal traditie om elkaar op 1 mei muguet te geven. En da’s eigenlijk best een mooie traditie, zeker nu we een opbeurend geurend bloemetje best kunnen gebruiken.