Volgens J. Cruijff, de Erasmus van de vorige eeuw, heeft elk nadeel een voordeel en tevens andersom. Ik hecht aan zijn stelling, had ik die zelf maar bedacht. En wat mij betreft blijkt zijn gelijk in deze periode van de déconfinement. Corona kun je vrij moeiteloos als een nadeel definiëren en het bijbehorende voordeel is de – hopelijk – definitieve ondergang van de ‘bisou’. Zo heet de zoen die in Frankrijk het in overige landen normale gebruik van de uitgestoken hand vervangt. Doordat ik hier nu al een tijdje rondhang, weet ik dat de bisou ‘an sich’ nog ingewikkeld is ook. In principe betreft de bisou het met de lippen aanraken van een wang. Maar hij geldt ook als volwaardig bij het met die lippen langs scheren van zo’n wang, niet echt aanraken. ‘Vol op de bek’ is qua bisou ‘hors categorie’, ‘on ne fait pas’, zo’n zoen ‘en plein public’ is onbeschaafd en suggereert een opgewonden intimiteit waarvan je op het café-terras liever niets wilt weten. Nou ja, meestal niet.
Het heeft nogal een tijd geduurd voordat ik na mijn immigratie aan de bisou gewend was geraakt. Ik schrik niet meer als ik op straat iemand tegenkom die ik eerder heb ontmoet en die me dan een bisou toedient. Ik toedien dan terug. In het café, of bij de boulanger, waar je ook bent, het maakt niet uit, altijd weer die bisou. Had je dezer dagen de Franse regering die steeds maar riep: handen wassen! Geen woord over de bisou.
Ik verbleef nog maar heel kort in dit land toen ik op een oudejaarsavond in het café voor het eerst van mijn leven door een man volop gezoend werd. Het voelde als een ontmaagding en ik weet nu dat op die rosé-arrosé feestavond de bisou-norm ver overschreden werd. Na die attaque hebben hij en ik het altijd bij de scheermes-variant van de bisou gehouden.
Ook daarmee heb ik me nooit echt op m’n gemak gevoeld. Dat gezoen, namaak of niet, het is een raar soort verplichting die ik verafschuw en waaraan ik me toch had overgegeven. Ik ‘bisoude’ mannen en vrouwen, als immigrant leek het me niet verstandig afwijkend gedrag te vertonen.
Maar toen was er dus ineens corona en nu de déconfinement. ‘Distanciation sociale’, verplicht een meter afstand, niks geen bisou meer. Op straat en op het café-terras hoef ik alleen nog maar te zwaaien en te knipogen. Een opluchting.
Elk nadeel heeft zijn voordeel.
Mijn hoop is dat de bisou definitief naar het archief van idiote gebruiken gedevalueerd is.