‘Ik hou toch wel van jou’

ma 30 november 2020

Categorieën: , ,

Door Jon van Eerd

Gisteren hoorde ik het weer voorbij komen.
Wat is dat toch? Dat wonderlijke trekje om eerst iets af te kraken alvorens er iets positiefs aan te verbinden?
Hoe vaak heb ik niet gehoord: ‘ik ben niet zo van theater, maar wat jij doet vind ik leuk!’ Of: ‘ik hou helemaal niet van komedie, maar jij bent grappig!’
Die wonderlijke gewoonte de afkeer die je voor iets hebt te gebruiken om de uitzondering te staven. En vooral als het om iets gaat dat de persoon tegen wie je het zegt juist wél mooi, leuk of lekker vindt.
Het viel mij steeds vaker op en het begon me te fascineren.
De meest sympathieke uitleg is dat de veronderstelling ligt in de overtuiging dat het compliment groter is als het wordt afgezet tegen een negatief begin.
Maar valt die theorie te handhaven?

Een internationale verkenning
Toen ik er bewust op ging letten viel mij op dat het vooral een Nederlandse gewoonte leek. Dat kon ik natuurlijk niet met zekerheid zeggen, omdat ik nou eenmaal meer Nederlanders ken dan niet-Nederlanders. Dus ik heb het maar eens uitgetest op vrienden uit mijn internationale omgeving.

DUITSERS
‘Ich finde Leute, die immer pünktlich sind, sehr langweilig, aber es ist schön, dass du schon da bist.’
Als reactie kreeg ik een stelselmatig kapittel voorgeschoteld over de deugd van op tijd komen.

BRITTEN
‘I think writing is overrated, but your book is quite good’.
De reactie was een gegeneerd knikje aangevuld met een blik die wilde zeggen: yes, well…
Ik weet niet zo goed wat ik hierop moest antwoorden.

BELGEN
‘Ik vind Antwerpen geen fijne stad, maar jouw straat is prachtig’.
Het antwoord: ‘Allee, zet effkes uh paor meterkes in Amsterdam en ge valt van den hasjgeur in de plans!’

AMERIKANEN
‘I don’t usually eat a lot of meat but you make a great hamburger’, werd gevolgd door een nogal zelfingenomen uitleg over de geneugten en gezonde effecten van vleeseten. En dat wij als Europeanen er wel heel wonderlijke opvattingen op na houden.

PORTUGEZEN
Ik houd niet van overdadig sentimenteel gedoe, maar jullie gevoel voor ‘Sodade’ is mooi. Mijn vriend pakte mijn hand en zei dat ik het leven meer moest omarmen. Dat ik moest genieten van de zon, de wind, de aarde en het vuur. En dat ik vooral al dat moois in mijn hart mee moest dragen.

Opvallend was dat niemand in ging op het eigenlijke onderwerp. Niet één zei ‘wat fijn dat je mijn hamburger zo lekker vindt’ of ‘ja, ik ben trots op mijn straat’. Er werd steeds op een bepaalde manier teruggegrepen naar de negatieve opening van de stelling.

De Franse uitzondering
Alleen: de Fransen zouden de Fransen niet zijn als zij geen uitzondering vormden:
‘Je pense que la plupart des Français sont grincheux, mais vous êtes toujours de bonne humeur.’ Het antwoord… het ophalen van de schouders met een puf-geluidje en dan: ’Bèè bon, moi j’aime rigoler.’

Zou het dan toch typisch Nederlands zijn? Zo’n zuur trekje dat we geërfd hebben van meneer Calvijn. Bewust iets negatiefs zeggen om er een positieve twist aan te geven? Past het in het rijtje: doe maar gewoon dan doe je gek genoeg, zuinigheid is een deugd, trots zijn een tekortkoming en succes een les in nederigheid?

De majesteit bij de musical
Ik ontmoette (toen nog) Koningin Beatrix voor het eerst na afloop van de première van de musical ‘La Cage aux Folles’. Het was nogal een tour de force voor ons allemaal. Het gloednieuwe De la Mar theater werd geopend en de wereld keek letterlijk toe. Iedereen was er en de lat lag hoog! Erg hoog!! Super hoog!!! En voor mij persoonlijk was het één van de belangrijkste rollen die ik ooit in mijn leven gespeeld had.
Het was een éclatant succes. Minutenlange staande ovatie. Wát waren we on-nederig blij! Opgelucht, trots en tevreden ging ik naar de majesteit en vroeg haar of ze had genoten, waarop ze zei: ‘Mijnheer van Eerd… mjoesikul is normaal niet zo mijn ding. Maar ik vond het erg vermakelijk’.
Pardon?! Hadden we daarvoor wekenlang onze benen onder onze reet uit staan dansen? Hadden we daarvoor onze stembanden bedreigd met keelontstekingen? Hadden we daar de hele avond onze krent voor uit staan kakken? Twee en een half uur hartkloppingen gehad? Edoch…. Mevrouw ging vervolgens uiterst complimenteus voort over de fantastische voorstelling etc… etc… etc…
Het is dat ik royalist ben, anders zou ik gezegd hebben: ‘Mevrouw van Euranje… het keunikluk huis is normaal niet zo mijn ding. Maar ik vond het vermakelijk dat u er was. Vive la République!’

Een moordenaar maar een schat
Het kan overigens nog erger. Want je kan de tegenstelling ook anders inzetten. Niet om aan te tonen wat je wél goed vindt, maar om op een totaal bizarre wijze te laten merken dat je -ondanks alles- toch iets met iemand hebt van wie je een afkeer hebt. Bijvoorbeeld: hij is een moordenaar, maar een schat….
Gisteren hoorde ik Johan Derksen – wie? – Johan Derksen – wie? – maakt niet uit – over een mij onbekende volkszanger zeggen: ‘Ik hou niet van zijn muziek, maar hij is mijn beste vriend’. Wat een raar iets om te zeggen! Gaat zo iemand dan willens en wetens voorbij aan het kwetsende van die uitspraak? Je kraakt iets af. Iets wat voor die persoon heel belangrijk is in zijn leven. Iets waar zijn leven letterlijk om draait. En vervolgens zeg je dat je van hem houdt.
Zeker! Ik hoor u al denken. Je kan best van iemand houden die iets doet wat niet helemaal jouw ding is. Maar waarom moet dat gegeven ongevraagd toegevoegd worden aan het antwoord op een totaal andere vraag.
Vraag: Is dat je beste vriend? Antwoord: Ja!
Wat bezielt mensen om het kwetsen met het liefhebben te willen combineren? Ik heb het antwoord niet. Mijn goede Franse vriendin Corine wel!
‘Si vous êtes bouclés à vie, je n’en ai rien à foutre’.
Als je gekruld in het leven staat, kan me dat geen reet schelen.

Jon van Eerd is theatermaker, musicalster en vooral ook schrijver. Woont ‘en Provence’ en deelt met enige regelmaat zijn gedachten en ervaringen met Kijk, Zuid-Frankrijk!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Of reageer met je Facebook account

Scroll naar boven