Volgens mij zijn de Fransen behoorlijk bijgelovig en op een bepaalde manier vind ik dat dan weer heel grappig. Kijk, je hoeft maar in een krant te bladeren en je struikelt over de annonces van waarzeggers, handopleggers, magnetiseurs, kaartlezers, piskijkers en weet ik veel. Het kan niet anders of er bestaat in Frankrijk een grote markt voor de commercie van dergelijke kermisklanten met voorspellende gaven.Ze doen geen kwaad en de mens wil nu eenmaal bedrogen worden.

Ik reken de wichelroedeloper in beginsel ook tot de categorie van begenadigde handelaren in flauwekul. Maar helemaal zeker ben ik er niet van.

De droogte garandeert omzet

Ik begin erover omdat ik hoorde dat de secheresse (droogte) een enorme omzetboost betekende voor de sourcier, de wichelroedeloper. Eigenlijk wel logisch, want die lui pretenderen verborgen waterbronnen (maar ook metalen, edelstenen en aardstralen) te kunnen opsporen. Bij droogte kan een nieuwe waterbron natuurlijk nooit kwaad. Er zijn mensen die met het oog op hun zwembad zo’n loper bellen, terwijl toch zo ongeveer wetenschappelijk bewezen is dat de wichel niet werkt en dat de kans dat een ‘professionele’ wichelroedeloper water vindt niet groter is dan dat zomaar iemand per ongeluk een waterlocatie vindt. Ach, de clientèle zal wel denken: niet geschoten is altijd mis.

Instrument van de duivel

Zo’n wichelroede is vrijwel altijd Y- of L-vormig en wordt gemaakt van koper, tegenwoordig ook wel van kunststof. Kennelijk werd er in de 13e eeuw al mee gewerkt, maar toen ging het erom de wil van de goden te achterhalen. Tijdje later draaide het om het voorspellen van de toekomst (wichelarij) en in rechtszaken was je de pineut als de wichelroede je als schuldige aanwees.

In 1659 werd het gebruik van de wichelroede door een roomse functionaris als satanisch aangemerkt en halve eeuw later keurt de Inquisitie het gebruik van wichelroede bij rechtszaken af. Pas in de periode van de Verlichting was de wichelroede een gewoon instrument geworden waar niks duivels aan zat.

Alternatieve genezers schijnen de wichelroede ook gebruikt te hebben, misschien nog wel. Ze denken dat de oorzaak van een ziekte een ‘stormveld’ in een huis kan zijn. Ik denk: doe mij maar een aspirientje.

Getuige van succes

En toch. Een jaar of tien geleden was ik bij een vage kennis in wiens tuin een wichelroedeloper rondscharrelde. Ik vroeg of ie naar water moest zoeken. Ja, en verdomd, geloof het of niet, maar anderhalf uur later had ie beet. Ik liep op ’m af, gaf ’m een hand en feliciteerde hem. Tot mijn verbazing iemand van midden 30, voorkomend en in de conversatie volstrekt normaal.

Of hij vaak succes had? Niet altijd, klonk het bescheiden.

Stom genoeg vergeten te vragen hoeveel die kennis nou had moeten dokken, gratis was het vanzelfsprekend allemaal niet. Ik vermoed dat die man dezer weken met een dikke orderportefeuilles rondloopt. Wie weet kan hij het werk niet aan. De aanhoudende droogte lijkt me geen stimulans voor iets helder denken bij goed- en bijgelovige Fransen.