Zeker in Frankrijk is de werkelijkheid vaak hilarischer dan je je in je meest creatieve verbeelding kunt voorstellen. Ik kan daar bijna onbehoorlijk onbedaarlijk vrolijk van worden, al helemaal als er weer eens (zoals meestal) hooggeplaatste Klaas Vaken binnen de omvangrijke afdeling Slaapkopperij van de ‘mairie’ na toch al gauw een jaar vergaderen tot een besluit zijn gekomen. Je kunt wel klagen over de Franse bureaucratie (wie niet?), maar het is eigenlijk ook mijn favoriete amusement.
Zal ik het nu even over Toulon hebben, de hoofdstad van Le Var. Daar hebben ze al sinds 1941 een straat vernoemd naar Robert Guillemard. Bij wijze van eerbetoon aan een voorbeeldige sergeant uit Six-Four-les-Plages (Le Var), die diende in het maritieme leger van Napoléon. Hij maakte zich onsterfelijk toen hij tijdens de fameuze zeeslag van Trafalgar in 1805 zomaar de gevreesde Engelse admiraal Nelson wist om te leggen. Vanaf ‘zijn’ driemaster Le Redoutable opende hij samen met en aantal kornuiten het vuur op de Britse oorlogsbodem Victory. Maar het zou de kogel van Guillemard zijn geweest die Nelson het leven kostte.
Zo’n held gun je zijn ‘memoire’, moeten ze in Toulon – de grootste marinehaven van Frankrijk – gedacht hebben, dus werd er een straat naar hem vernoemd. Nou niet echt de mooiste allée in het puikste deel van de stad, maar toch, ere wie ere toekomt.
Nooit bestaan
Klein probleempje. Sergeant Robert Guillemard heeft nooit bestaan.
Hij is een verzinsel van de schrijver Alexandre Lardier die in 1826 de ‘Mémoires van een held’ noteerde. Niet meteen een bestseller, maar het boekwerk trok genoeg aandacht om hier en daar wat wetenschappelijke wenkbrauwen te doen fronsen. Er klopte iets niet, er klopte zelfs heel veel niet. Lardier gaf vier jaar later dan ook toe dat hij zijn ‘geschiedenis’ gewoon verzonnen had.
Einde verhaal, zou je denken.
Maar nee hoor, in Frankrijk niet.
In 1941 besloot de gemeente Toulon – altijd op zoek naar geschikte oorlogshelden voor de naambordjes van de uitdijende stad – om Robert Guillemard te eren met een eigen straat. Die tot op de dag van vandaag zijn naam draagt. Lang leve de reputatie van een Franse held die de Engelsen een draai om hun oren gaf! Terwijl iedereen al sinds 1830 kon weten dat Guillemard fake was.
Gaan ze in Toulon waar ze – lekker vlot – kennelijk nu pas ontdekt hebben dat die held niks meer dan een aan de schrijftafel bedacht type was, die straatnaam veranderen?
Nee hoor.
In Toulon (en ook wel elders in Frankrijk) hebben de pennenlikkers van de ambtenarij alle mazzel van de wereld.
Die ándere Guillemard
Want er is nóg een Robert Guillemard, een jachtvlieger die tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1944 om het leven kwam. Een oorlogsheld die wél echt bestaan heeft. In Donzère in de Drôme heeft hij zijn eigen plaquête op het stedelijk oorlogsmonument. Geen fictie.
Die straatnaam in Toulon hoeft dus niet veranderd te worden. Alleen de toelichting op het blauwe bordje. Zodat fictie feit wordt.
Het scheelt de zelf bewierookte autoriteiten op de mairie vast een enorme hoop stress. Zodat ze in alle rust een volgend stoffig vraagstuk van onder tot boven kunnen besnuffelen. Maar deze mooie anekdote pakken ze ons niet meer af.
Amusant