Een trilogie in de Vaucluse

Wie de bewierookte attractie van de klassieke Provence echt wil beleven, haast zich naar de dorpjes Gordes, Bonnieux en Ménerbes in de Luberon. Samen vormen ze de ‘gouden driehoek’ van het departement Vaucluse. Binnen een straal van een beperkt aantal kilometers drie uitgesproken Provençaalse dorpjes die alle drie tot de mooiste van Frankrijk worden gerekend. Uniek en bijna onweerstaanbaar, geef ik graag toe.

‘Kom nou een keertje kijken’, hadden Nederlandse vrienden tegen me gezegd.

Ja, ja, dacht ik. Of ik het boek ‘Een jaar in de Provence’ van Peter Mayle kende, die wereldwijde bestseller.

Natuurlijk heb ik dat gelezen. Wie niet?

‘Wij ook’, zeiden mijn vrienden, ‘en daarom wonen we nu hier. Zoals hij erover schrijft, zo’n soort leven wilden we ook. En we hebben het gevonden’.

In Ménerbes, waar die Mayle zijn boek schreef en waar mijn vrienden nu wonen. En waar – dat wist ik – Picasso een tijdje verbleef. Met zijn muze, de fotografe en schilderes Dora Maar.

Ik wist nog meer van het eeuwenoude gehucht met 1.200 inwoners dat genoteerd staat op de exclusieve lijst van ‘mooiste dorpen van Frankrijk’: ze hebben er een kurkentrekkersmuseum! Veel gekker kun je het niet bedenken, maar reken maar dat het bezoekers trekt.

Wijn en truffels

Ik ben er niet geweest toen ik in die ‘gouden driehoek’ een kijkje nam. Het was op dat uur dicht. En ik was meer geïnteresseerd in het ‘Maison de la Truffe et du Vin’. Want ja, wijn en truffels, die gaan ergens over. Hadden mijn vrienden me niet op dat Maison geattendeerd? Truffels in die twee seizoenen van zwarte en witte..

Gevaarlijke ligging

Je zou denken: linke soep als je aankomt en dat dorp zo ziet liggen. Op een rots. Staat een fantastisch uitzicht over de wijngaarden van de Luberon tegenover. En die wijnen worden door ‘kenners’ nogal onderschat.

Het behoeft geen betoog dat het historisch hart van het stadje zich onderscheidt door eeuwenoude steegjes waar de tijd zo te zien op nul is blijven steken. Struikelstraatjes. Bewonder de klokkentoren uit de 17^e eeuw naast het stadhuis. En er is die Abbaye Saint-Hilaire, een superieure toeristische attractie sinds de 11^e eeuw of daaromtrent. In 1250 werd Karel I, de graaf van de Provence, er de baas.

Een historisch centrum met reumatische huizen

Ik ging op weg naar Bonnieux en kwam langs Lacoste, een mini-gehucht, een burchtruïne. Maar in de 18^e eeuw een tijdje de woonplaats van de Markies de Sade.

Maar dan Bonnieux!

Afgeleid door het historisch centrum met van die steegjes en hun zo te zien reumatische huizen die hun eigen verhaal te vertellen zouden hebben. Over minimaal 700 jaar geschiedenis. En dan dat superbe uitzicht!

Ik weet er niet veel van, maar de kerken zijn er zowel romaans als gotisch. In elk geval imponerende gebouwen die je tot nadenken stemmen. Die brug Pont Julien, daarmee zouden de Romeinen al in 27 voor Christus begonnen zijn. Heb je ook nog Frédéric Mistral, de voornaamste schrijver van de Provence, die bijna euforisch over Bonnieux verhaalt

Zo raar is het niet dat de gemeente (1.400 inwoners) ook is toegelaten tot die lijst van mooiste dorpen van Frankrijk.

Riskant gebouwd op een vooruitspringende rots

Al kun je je afvragen of Gordes niet meer of eerder voor zo’n onderscheiding in aanmerking komt. Die de gemeente natuurlijk heeft veroverd. Binnen een straal van een beperkt aantal kilometer drie dorpen die tot de mooiste van Frankrijk worden gerekend, ook dat maakt deze driehoek echt uniek.

En Gordes, (iets van 2.200 inwoners) dat ook op het oog riskant op een vooruitspringende rots is gebouwd, is echt heel speciaal. De grandeur van het kasteel bovenin dat uit 1031 dateert, herbouwd in 1525. Een middeleeuwse weerbare burcht, maar net zo goed iets van de sierlijke Renaissance. Het is nu (ook) een museum met werken van de Vlaamse kunstenaar Pol Mara die in Gordes heeft gewoond.

Terug in zestienzoveel

Ik wandelde door de smalle, middeleeuwse straatjes waar het naar rust en ontspanning rook. Of misschien wel naar Zuid-Italië. Ik kwam langs galerietjes. Ik liep door de Rue des Tracalles, met die kapellen. Volgens het gemeentelijk archief was ik terug in zestienzoveel.

Ik was op weg naar de ‘Abbaye de Sénanque (uit 1148), een kilometer of twee tippelen. Een ‘antiek’ klooster van de Orde der Cisterziërs. Als toeristische voorbijganger ben je er welkom, maar niet onbeperkt. Kijk op www.senangue.fr

De ‘bories’ van circa 5000 voor Christus

Ik wilde ook en vooral nog naar het ‘Village des Bories’, aan de voet van Gordes. Dan praat je over een verlaten dorpje met stenen hutten uit de 18^e eeuw, gebouwd in een stijl die van circa 5.000 voor Christus dateert. In beginsel schuilplaatsen voor schaapsherders, sinds het bronzen tijdperk is er eigenlijk nooit iets veranderd. In 1977 oordeelde Frankrijk dat dit ‘village’ tot de historische monumenten gerekend moet worden.

Ik deed er even het zwijgen toe toen ik er rondkeek.

De rijke geschiedenis van Frankrijk, de niet alleen maar Europese cultuur, er is toch nog zoveel van over. Ik zou nog ‘ondergronds’ kunnen gaan in de ook al historische Caves van het Palais Saint-Firmin. Maar ik ben niet zo van archeologie.

Waar eten?

BONNIEUX

• L’ Arome, 2 Rue Lucien Blanc
• La Bastide, Chemin des Cabannes
• Restaurant Cesar, Place de la Liberté
• Casa Bonilis, Place Carnot

GORDES

• L’Outsider, Rue de la Gendarmerie Le Village
• Le Carillon, Ave. Luberon
• La Table de Xavier Mathieu, Route des Murs
• Bistrot des Roques, Ave. des Roques
• Le Mas Alexandre Osmont, Chemin de Saint-Blaisse
• La Citadelle, Rue de la Cambre

MÉNERBES

• La Bastide de Marie, Route de Bonnieux
• La Maison de la truffe et du vin du Luberon, Place de l’Horloge
• La Saveur Gourmandes, Rue Klébert Guerrond
• Bistrot le 5, Place Albert Roure
• Café du Progrès, Rue Raoul et Raymond Sylvestre