Ook toen Saint-Tropez nog niet wereldberoemd was, is het er al een keertje érg druk en buitengewoon lawaaierig geweest. Om precies te zijn op 15 augustus 1944, de dag van de geallieerde invasie in Zuid-Frankrijk.
Een heel verhaal, die geallieerde invasie onder de codenaam Operatie Dragoon. Winston Churchill zag er niet veel in, de Amerikanen des te meer. De Britse premier pleitte ervoor de beschikbare manschappen en hun materieel in te zetten op de bestaande fronten, in Normandië en Italië. Volgens de Amerikaanse opperbevelhebber Eisenhower was het tactisch slimmer een nieuw front in Zuid-Frankrijk te openen. Hij kreeg zijn zin.
Het oorspronkelijke plan was dat een combi van Amerikaanse troepen en Vrije Fransen nabij Toulon zou landen. Die stad bevrijden en dan doorstoten naar Marseille. Voor zover er nog wat van de haven over was, zou die voor de geallieerden van groot belang zijn voor de aanvoer van (vooral) brandstof. Door de val van Rome en het succes van de invasie in Normandië werd het plan herzien.
De Duitse vijand rekende op een invasie nabij Marseille en Genua. Geen wonder, de geallieerden hadden daar de kuststroken zwaar gebombardeerd en rubber poppen als parachutisten gedropt. Een afleidingsmanoeuvre die werkte.
Het Franse verzet kwam meteen in actie
Toen de BBC het codezinnetje ‘Gabi dort dans les herbes’ en de bijbehorende code ‘Nancy a un torticolis’ uitzond, wist het Franse verzet genoeg. Binnen 24 uur een invasie. Prompt kwamen de maquis, de guerrilla-eenheden van de Résistance (het verzet), in actie. Meer dan ooit gedreven, want iets eerder waren er kinderen uit Vence zomaar naar een concentratiekamp afgevoerd. Er werden bruggen opgeblazen, telefoonkabels doorgeknipt, Duitse opslagplaatsen aangevallen.
Op 15 augustus landden Amerikaanse en Engelse troepen, plus Franse commando’s en wat Canadezen vanuit zee op het strand van Saint-Tropez. De Duitse bezettingsmacht werd tegelijkertijd aangevallen op het strand van Cavalaire-sur-Mer en dat van Saint-Raphaël en ter hoogte van Le Muy en Le Luc werden bombardementen uitgevoerd en landden parachutisten. Operatie Dragoon werd een succes.
Saint-Tropez als eerste bevrijd
Saint-Tropez was de eerste Zuid-Franse gemeente die bevrijd werd. Men is er trots op. Maar de schade was verschrikkelijk. Van de schitterende panden aan het haventje was niet veel over. De protserige miljonairsjachten liggen nu tegenover namaak. Nog voor het echte einde van de oorlog besloot Saint-Tropez tot herbouw in de oorspronkelijke stijl. Ach, ook in andere opzichten kun je over Saint-Trop’ zeggen dat niets is wat het lijkt.
Er wonen nog geen 6.000 mensen, maar er komen jaarlijks minstens vijf miljoen mensen een kijkje nemen. De echte charme van het plaatsje beleef je alleen in de winter. Als het vrijwel uitgestorven is en de meeste winkels en restaurantjes dicht zijn.
Mysterieuze attractie, vér voor Bardot
Is de vraag waar die internationale faam van het stadje van niks vandaan komt. Tuurlijk, Brigitte Bardot en Et Dieu … créa la femme van Roger Vadim. Door die film raakten de beau monde en the rich & famous geïnteresseerd. Maar al veel eerder woonde Guy de Maupassant (1850-1893) er al, tussen ongeveer 1890-1925 was het behalve een vissers- ook en vooral een schildersdorp. In het Musée de l’Annonciade is werk te bewonderen van Matisse, Kees van Dongen, Maillol. En Saint-Tropez blijft een bijna mysterieuze aantrekkingskracht uitoefenen. In de jaren twintig van de vorige eeuw was het zo ongeveer de hoofdstad van de Franse mode, in de jaren vijftig kwamen filosofen als Sartre, De Beauvoir en Camus er verder nadenken over hun idee van het existentialisme.
De onthoofding van een martelaar
De geschiedenis van het gehucht gaat nog verder terug. Saint-Tropez staat op de kaart sinds 1592 toen met de bouw van de citadel werd begonnen, het fameuze kerkje dateert uit de 18e eeuw. Maar er is ook nog die legende: hoe komt Saint-Trop’ aan zijn naam? Het zou zo zijn dat de Romeinse keizer Nero (37-68) een martelaar heeft laten onthoofden die Tropes heette. Iemand die zijn geloof niet wilde opgeven. Diens lijk werd in een bootje gekieperd en dat beëindigde zijn reis uiteindelijk op het strand van Saint-Tropez. Zou het? Wat maakt het uit.
Dat de geallieerden 80 jaar geleden op datzelfde strand arriveerden, is allicht van meer belang. Of in elk geval spannender. En een verhaal dat klopt.
