Door Rémi de Ridder
Nu we weer naar buiten mogen, heb ik een tip voor een echte ontdekking: de Colorado Provençal in de Vaucluse. Nergens in Europa is zo’n merkwaardig landschap te vinden, meer dan dertig hectares knalgele en soms vermiljoenrode rotspartijen, afgewisseld met weerbarstig omhoog schietende plukken dennenbos. Als je vanuit het rustieke plaatsje Rustrel (zo’n 700 inwoners) de bergen intrekt, stuit je op een onwaarschijnlijk en fascinerend maanlandschap van okergele vlaktes, knalrode rotspartijen en grillige staketsels. Beschermd natuurgebied. Maar dat klopt niet helemaal. De Colorado Provençal is een stevig menselijk handje geholpen bij de totstandkoming ervan. De ruim dertig hectaren die het gebied beslaat, waren ooit een wat woest begroeid berggebied. Tot werd ontdekt dat er in de grond oker zat, een gewilde kleurstof die tot op de dag van vandaag wordt gebruikt. Om beton en cement van een kleurtje te voorzien, als kleurstof in tegels, verf en rubber, maar ook in cosmetica en in de levensmiddelen industrie, voor bijvoorbeeld het kleuren van worstenvelletjes, deeg en kazen.
Het oker werd decennia lang gewonnen door de aarde af te graven waarin de kleurstof voorkwam. Oker en aarde werden gescheiden door flink te spoelen met water en de oker daarna te laten indrogen in bassins. Mooi meegenomen dat er een aantal handzame stroompjes door het gebied liepen, met het riviertje de Doa – een zijriviertje van de Calavon – als belangrijkste watertoevoer.
Een heerlijk recreatiegebied
Die okerwinning begon in ongeveer 1871 en duurde tot 1990, toen de klassieke winning eindelijk bleek ingehaald door de chemische industrie, waardoor er steeds minder vraag naar het natuurproduct kwam.
Maar die achterliggende eeuwen hebben hun sporen meer dan nagelaten in het landschap.
Tegenwoordig is de Colorado Provençal een heerlijk recreatiegebied, met fiets- en wandelroutes langs de mooiste plekjes en indrukwekkendste rotsformaties. Een deel van de wandelroutes sluit aan bij de GR6 (Grand Randonnée 6), één van de internationaal bekende wandelroutes die de hele regio PACA (Provence-Alpes-Côte d’Azur) met elkaar verbindt. Maar ook zonder Spartaanse dagmarsen valt er veel te bewonderen en te genieten, want er is voor iedereen wel een wandeling of fietstocht op maat te bedenken.
Een twee à drie uur durende (bos)wandeling bijvoorbeeld, de Colorado Aventures, die voert door het bos van Notre-Dame-des-Anges, maar die ook via soms akelig smalle bergpaadjes langs de mooiste canyons leidt, waarbij een oversteek via een touwbruggetje niet wordt geschuwd. Ook voor toer- en terreinfietsers zijn er adembenemende routes uitgezet, die met en zonder gids kunnen worden afgelegd.
Rustrel is je uitvalsbasis
Je tocht begint in het plaatsje Rustrel. Per slot dankt deze uit het néolithische tijdperk stammende nederzetting, en door de Romeinen verder ontwikkelde plaatsje (met twee celto-ligurische oppidums, le Pointu en le Castillon) zijn bestaansrecht aan de okerwinning. Al begon die, zoals gezegd, pas in de 19e eeuw. Maar toen ging het ook hard: rond 1920 exploiteert Rustrel maar liefst 25 okermijnen, die samen goed zijn voor circa drie miljoen ton oker, die over de hele wereld geëxporteerd worden. Niet alleen in de Colorado Provençal, maar ook overal in Rustrel zijn de sporen van die glorietijd terug te vinden. Maar dan komt de klad erin. De crisis van de jaren dertig, de Tweede Wereldoorlog, en vooral de opkomst van de industriële fabricage van kleurstoffen, doen de okerwinning de das om.
Te voet op verkenning
Maar Rustrel heeft meer te bieden. Zoals het een typisch Provençaals plaatsje betaamt, met fonteinen, stadwallen, smalle straatjes en aantrekkelijke pleintjes. Waar ook nog eens de restanten te vinden zijn van de eeuwen die aan de okerwinning vooraf gingen. Met behalve de genoemde Romeinse vestingen, een aantal ruïnes (waaronder die van de prieurie Saint-Julien uit de 11e eeuw) uit diverse voorgaande eeuwen. Plus de smederijen uit de tijd dat hier ook ijzererts gewonnen werd, ruim vóór er oker werd gevonden. Uit die tijd (1832-1885) dateert het fraaie kapelletje Notre Dame des Anges, de beschermheilige van de mijnwerkers.
Ook indrukwekkend: het kasteel uit de 17e eeuw dat recent geheel werd gerestaureerd. In een vleugel van het kasteel is de mairie gevestigd.
Le Musée du Moulin à Huile, het plaatselijke olijfoliemuseum, dateert uit de 18e eeuw en is gevestigd in een oude stalling, waar nog geen eeuw eerder de gefortuneerden uit Rustrel en omgeving hun paardenkoetsje kwijt konden als ze te voet de nauwe straatjes van het plaatsje in moesten.
Die lui wisten niet hoe bevoorrecht ze waren. Want juist te voet is Rustrel de moeite meer dan waard. Ga zelf maar eens kijken. Klik hier voor een voorproefje/filmpje.
Meer informatie:
Mairie de Rustrel
Le Château
http://rustrel.fr
Hapje eten:
L’ Auberge de Rustreou, Place de la Fête, www.rustreou-hotel-apt.fr
Bistro de la Place, Rue du Château, + 33(0) 4 90 75 63 96.
Pizzeria du Colorado, Notre Dame des Anges, +33(0)4 90 04 94 36.
