Proust’s madeleines

Soms is er maar weinig voor nodig. Een geur, een gebaar, een bepaalde smaak, en ineens komen er herinneringen terug aan een lang vervlogen gebeurtenis, een voorval, een ervaring die je bewuste geheugen allang had uitgewist, maar die blijkbaar toch nog ergens in je onbewuste databank van voorbije tijden lagen opgeslagen. De Fransen hebben er een prachtige uitdrukking voor: la madeleine de Proust. Dat zit zo. De grote Parijse romancier Marcel Proust (1871-1922) schreef een reeks van zeven literaire romans, bijeengebracht onder de titel ‘A la recherche du temps perdu’ (Op zoek naar de verloren tijd). In het eerste deel – Du côté de chez Swann – vertelt hij hoe hij tijdens een bezoekje aan zijn tante Léonie in Combray (Eure-et-Loir) zonder er bij na te denken een smeuïg schelpvormig cakeje in z’n thee sopt en ineens wordt overspoeld door jeugdherinneringen. Dat noem je dus een ‘madeleine van Proust’. Ik zou er in het Nederlands zo gauw geen vergelijkbare uitdrukking voor weten. En ook geen betere, eerlijk gezegd.
Madeleines zijn in veel variaties in de supermarché en bij de patissier te koop. Doorgaans zijn het gortdroge kruimeldingen, soms gehemelte-strelende botermalse delicatessen. Die laatste zijn bij mij in de buurt helaas niet te koop. Dus we maken ze maar zelf. Moeilijk is het niet, je moet er alleen wel even bijblijven.

Ingrediënten:
225 gram bloem
175 gram suiker
100 gram boter
4 eieren
rasp van 1 citroen
1 zakje levure chimique (bakpoeder)
snufje zout

Bereiding:
Mix in een ruime kom de eieren en de suiker tot een soepel geheel.
Voeg de bloem, het zout en de levure chimique toe en roer alles goed door elkaar.
Boen de citroen schoon en rasp de schil eraf; alleen het geel, geen wit mee-raspen, dat smaakt bitter.
Smelt de boter in een pannetje op laag vuur, en voeg die samen met de citroenrasp toe aan het beslag.
Er zijn speciale madeleine-bakvormen met anti-aanbaklaag, maar als je die niet hebt kun je ook een aantal cakevormpjes (of poffertjesvormpjes) invetten en het beslag erover verdelen.
Laat de bakvormen zo’n 20 minuten in de koelkast rusten.
Verwarm intussen de oven voor op 210 graden.
Zet de madeleines in het midden van de voorverwarmde oven en laat ze circa 10 minuten bakken tot ze stevig beginnen te worden, draai dan de oventemperatuur terug naar 190 graden, en laat ze nog een paar minuten bronsbruin worden. In plaats van bij de thee, kun je ze ook bij bijvoorbeeld een glaasje prosecco serveren, of een ijscoupe.