Voor de ware beleving van de Provence moet je in de Vaucluse zijn: wijngaarden, lavendelvelden, fruit- en olijfbomen, dorpjes van ooit waar het leven zo z’n gangetje gaat. Plus een rijke historie die zijn weerga niet kent. Côte & Provence maakte een tour dwars door de wijngaarden in het Pays des Voconces in de Vaucluse, destijds al ontdekt door de Tempeliers en de pausen van Avignon.
Eerlijk gezegd nooit eerder van gehoord, maar mijn ontdekking van het Pays des Voconces (40 km van de Mont-Ventoux, 35 km van Orange) begon min of meer toevallig in Vaison-la-Romaine, dat klassieke stadje (7.000 inwoners) met zijn beroemde Romeinse brug en het antieke theater. Ik had er een afspraak, we lunchten heel goed in de Bistro du’O, in de paardenstallen van het château, en ik werd weer eens onderwezen. Van Frankrijk weet je nooit genoeg.
Wat ik van de Tempeliers wist?, luidde de vraag.
“Hoezo? Nou, niet zoveel eigenlijk. Ridders en kruisvaarders”, zei ik.
Ik kreeg uitgelegd dat die Tempeliers uitgerekend in het Pays des Voconces hun voetsporen hebben achtergelaten, ze bezaten er hun ‘commanderijen’, een soort herenboerderijen waar ze horige landarbeiders aan het werk zetten en ongetwijfeld flink uitbuitten.
We zouden er even een kijkje kunnen nemen, werd me voorgesteld. Veel van het erfgoed van de christelijk ge- en verdreven ridders was er immers nog. Er was een mooie wandeling uitgezet, dwars door de wijngaarden. Het leek me geen slecht plan en paar dagen later meldde ik weer in Vaison.
Ik had wat huiswerk verricht en wist dat het schitterende natuurgebied van het Pays aanvankelijk in handen van de Kelten was geweest, die het later aflegden tegen de Romeinen. De pausen van Avignon waren er daarna, nogal wat eeuwen later, ook buitengewoon op hun gemak en die prelaten hadden alle verstand van een aimabele ambiance en een goed glas wijn.
De Tempeliers wisten van wanten
Een ridderorde én een religieuze orde. De Tempeliers trokken als militaire kruisvaarders (circa 1095 – 1271) ter hoogte van Palestina ten strijde tegen de moslims, ze legden in religieus verband de gelofte van armoede af. Niettemin groeiden ze in de loop van de tijd uit tot dé bankiers van de westerse wereld. En ze bezaten van alles, onder meer minstens 800 ‘commanderijen’ in Frankrijk. Omstreeks 1307 werden ze door de toenmalige paus, met alle gevolgen van dien, als ketters gebrandmerkt. Dat kwam de Franse koning Filips de Schone (1285 – 1314) niet slecht uit; hij was de grootste schuldenaar van de Tempeliers. En aan ketters betaalde je natuurlijk niet terug, ze werden een kopje kleiner gemaakt. Pas in 2007 erkende het Vaticaan dat de Tempeliers ten onrechte als ketters aan de schandpaal zijn genageld.
Een wandeling met hier en daar een serieuze beklimming
Maar een voettocht van zo’n 35 km over keurig aangegeven wandelpaden, met hier en daar een min of meer serieuze beklimming? Ik ben ook geen achttien meer, ik zag er tegenop en een paar van die kleurrijke en merkgebonden sportschoenen bezit ik niet. En toen werd me het wonder van de VAE, de Vélo à Assistance Électrique, de accu-fiets, geopenbaard. Ik zou niet gedoemd zijn het traject als een gemankeerde Vierdaagse-doorloper af te leggen.
Na de start in Vaison ging het al meteen een beetje omhoog. Niet verkeerd, dat uitzicht op het stadje. En binnen de kortste keren tuften we door vrijwel onafzienbare wijngaarden waar de druivenranken soms plaats moeten maken voor de producenten van kweeperen en vijgen.
Wel 300 verschillende soorten vijgen
We hielden even halt bij kwekerij Baud, sinds 1954, waar ze inmiddels 300 soorten vijgen in de aanbieding hebben. Ik had natuurlijk weer geen idee, want zoals gezegd, van Frankrijk weet je nooit genoeg. We mochten er een paar proeven en zetten koers naar Roaix, destijds een van de voornaamste ‘commanderies’ van de streek. Van die ‘boerderij’ is vrijwel niets meer over, maar als je echt stevig doortrapt, kom je bij het kasteel uit (nu privé-bezit) dat een magistraal uitzicht biedt. Prachtig gehucht trouwens, dat Roaix. Er wonen maar een paar honderd mensen die gelukkig weinig aan modernisering hebben gedaan.
Ik stelde voor even iets te nuttigen bij resto Les Paillotes waar je onder meer Zuid-Amerikaanse tapas kunt proeven. Dat wist ik dan weer wel. Helaas, het was maandag en het restaurantje dicht.
Rasteau geniet een internationale wijnreputatie
We moesten door naar Rasteau, gelegen aan de unieke route door de wijngaarden die stond aangegeven. Het dorp op 200 meter hoogte geniet een internationale wijnreputatie, Les Crus des Côtes-du-Rhône méridionaux Rasteau, rouge! Er wonen iets van 800 mensen, maar je kunt er gewoon je fietsaccu laten opladen. Geen slecht idee, want we zouden nog de beklimming van de Col du Débat voor onze kiezen krijgen. Ter voorbereiding gingen we eerst maar wat eten in restaurant Bellerive, middenin de wijngaarden. Lichte maaltijd, dik in orde.
De beklimming van die col, qua lengte ongeveer 2 km, viel niet echt mee, zelfs niet op de gehuurde VAE, maar de inspanning was meer dan de moeite waard. Dwars door wijngaarden zover het oog reikte, het leek wel of het naar de godendrank rook. En formidabele vergezichten. Daarna de afdaling naar Saint-Roman-de-Malegarde, op weg naar Buisson. Ooit ook zo’n ‘commanderie’ van de Tempeliers, met een in 1982 gerestaureerde kapel in Romaanse stijl.
Alleen maar wijnvelden, olijf- en pijnbomen
We gingen terug richting Vaison via de Traversée deVilledieu, een vervaarlijke route over een soort kaap. Je ziet onderweg van bovenaf alleen maar wijnvelden, olijf- en pijnbomen. Wat mooi, dat Pays de Voconces! En je komt de overblijfselen tegen van de ommuring van Villedieu die waarschijnlijk uit de 10e eeuw dateert. Net als de kerk, in de loop der jaren veelvuldig gerestaureerd. Heerlijk pleintje trouwens daar, in de schaduw van platanen.
We finishten in Vaison en leverden onze fiets met hulpmotor in, na een gedroomde dag in de Vaucluse. Misschien moet ik er maar gaan wonen, in dat Pays de Voconces. Hoe duur is eigenlijk een VAE?
