Je kunt goed verdedigen dat Paul Cézanne (1839-1906) echt verliefd was op de Mont Sainte-Victoire, de berg van de ‘Heilige Overwinning’ bij Aix-en-Provence (Bouches-du-Rhône). In elk geval heeft hij de 1.011 meter hoge kolos zo’n 300 keer uit alle mogelijke standpunt met verschillend licht geschilderd en er vlakbij bouwde hij zijn atelier. Je kunt er een kijkje nemen.
Een unieke belevenis: als je van het atelier van Paul Cézanne ‘en pleine nature’ even doorloopt, kom je bij een uitkijkpost terecht waar een paar reproducties van zijn Sainte-Victoire schilderijen hangen. Op die plek heeft hij zijn geliefde berg talloos vele keren op het doek gezet en het heeft iets heel speciaals als je zelf oog in oog met die Mont staat en tegelijkertijd ziet wat Cézanne ervan gemaakt heeft. En dan ben je al in zijn atelier geweest, een bescheiden pandje van twee verdiepingen, zonder enige opsmuk. Roze luiken, een groot raam op het noorden. Alles is er nog zoals de schilder het achterliet: potjes verf, flessen, zijn ezel en natuurlijk een aantal reproducties. Géén toeristische tierelantijnen.
‘Een heerszuchtige dorst naar de zon’
Cézanne mag nu wereldberoemd zijn en volgens onder anderen Picasso en Matisse zo ongeveer de grondlegger van de moderne schilderkunst, maar de erkenning kwam laat. De bankierszoon uit Aix, door zijn vader onderhouden, kwam destijds in Parijs niet aan de bak en verkocht vrijwel geen schilderij. Hij keerde telkens teleurgesteld naar zijn geboortestad terug waar hij verder werkte aan de ontwikkeling van zijn eigen stijl. En waar hij dag in dag uit naar de kale kalkstenen Sainte-Victoire keek. Meestal ging hij erheen, zoals een eeuw of wat eerder de Romeinen die er oprukkende Teutoonse troepen hebben verslagen. Vandaar die naam ‘Heilige Overwinning’.
Is de vraag wat de grote schilder nou precies in de berg zag. Hij zou het aan een vriend hebben uitgelegd: ’Hoe ze verrijst, hoe ze heerszuchtig dorst naar de zon en hoe melancholiek ze is in de avond.’
In driedelig pak met een bolhoed op
Qua verschijning voldeed Cézanne in geen enkel opzicht aan het bevooroordeelde beeld van de kunstenaar. Zo ging hij steevast gekleed in een driedelig kostuum en droeg hij een bolhoed. Oók als hij met zijn ezel naar de Sainte-Victoire toog om zijn geliefde opnieuw te schilderen. Tja, het kan er toch knap warm wezen.
Nadat zijn vader, de bankier, overleden was, kocht Cézanne in zijn ideale omgeving bij de berg een stuk grond. Eindelijk geld genoeg om er een atelier te laten neerzetten. Hij was toen al 63 en ging voortaan vrijwel dagelijks de Saint-Victoire schilderen. Dat feest met zijn eigen atelier zou maar vier jaar duren. Hij zou gezegd hebben dat hij schilderend wilde sterven en dat is hem min of meer gelukt. Op een dag zat hij op zijn vaste stek toen het weer omsloeg. Kletsnat en door de kou bevangen zakte hij op de terugweg naar zijn atelier in elkaar. Een paar dagen later overleed hij. Twee Amerikanen hebben het in 1952 van de sloop gered. Mooi dat het nog helemaal in authentieke staat is.
Wandeltip: verken die berg
Er zijn op de Mont Sainte-Victoire tal van fantastische wandelingen uitgezet. Met een uiteenlopende moeilijkheidgraad. Begin je wandeling bij de stuwdam Barrage de Bimont. Parkeergelegenheid en tevens vanuit Aix-en-Provence per bus bereikbaar.
