Ik ben niet zo’n  onverbeterlijke francofiel, zo’n gemiddelde toerist die hier alleen maar jubelt over schattig pittoreske dorpjes, wijn, het eten en de natuur. Zeker nooit een kijkje genomen in de banlieus van bijvoorbeeld Marseille, waar de platte armoede en het straatgeweld regeren.

Maar misschien ben ik anderszins toch wel een francofiel. Want tot op zekere hoogte houd ik van Frankrijk en de Fransen omdat er hier van onvrede tenminste werk wordt gemaakt. Historische omwentelingen hebben nogal vaak Franse roots.

Ik ben hier maar een buitenstaander van beroep en ik blijf me ondertussen vooral verbazen.

Hebben we twee maanden na de verkiezingen eindelijk een nieuwe regering, blijkt die centrum-rechts, terwijl links juist gewonnen had. Ik zal het niet ontkennen: ik ben niet alleen linkshandig.

De la Fontaine zag het verkeerd

Méfiance (wantrouwen) is in elk geval in mijn journalistieke milieu een deugd, of beter nog een verplichting. Soms herinner ik me wat de beroemde fabel-auteur Jean de la Fontaine (1621-1695) toen al vaststelde: “wantrouwen is de moeder der veiligheid.” Verstandige man?

Hij moest eens weten hoe het er nu in Frankrijk aan toe gaat. Het wantrouwen is zo ongeveer even groot als het gevoel van onveiligheid. Als volstrekt antieke tv-kijker en krantenlezer (nee, aan sociale media doe ik niet, die zijn voorbehouden aan opgewonden standjes met nog een paar van die hinderlijke gebreken) denk ik vaak dat ik het beter weet dan de Nederlandse chroniquer Jan Blokker (1927-2010), die meende “dat democratie georganiseerd wantrouwen is.” In Frankrijk is dat volgens mij juist ongeorganiseerd wantrouwen.

Kickboksen bij links

Zo krijgen we de regeringsverklaring, begin volgende week, van de nieuwe premier Barnier. Hij heeft nog niets gedaan of besloten, maar krijgt meteen een motie van wantrouwen aan zijn broek. Ook ex-president François Hollande, nu een eenvoudige volksvertegenwoordiger, zal die motie steunen. En die arme Barnier moest al met mevrouw Le Pen bellen om zijn excuses aan te bieden voor een uitspraak van de mininister van Financiën die zei dat hij niks met die vrouw en haar partij te maken wil hebben. Maar ja, zonder haar steun geen meerderheid in de Assemblée Nationale. En bij het linkse Nouveau Front Populaire (van milieu-activisten tot communisten) is het onderlinge kickboksen alweer begonnen. Ongeorganiseerd wantrouwen.

Het lot van de president

Het gaat allemaal nog verder. Er wordt openlijk gespeculeerd over het afzetten van de president, er zijn verwijzingen naar de Revolutie van 1789. Onzin? Je weet het maar nooit. Misschien vindt Macron (de minst populaire president ooit) zelf dat het mooi (of eigenlijk fout) genoeg is geweest. Hij heeft wel eerder voor een verrassing gezorgd, bijvoorbeeld toen hij in een vlaag van verstandsverbijstering nieuwe verkiezingen uitschreef. Die hij verloor en waardoor hij op het internationale vlak ook zijn statuur verloor. Ook dat bevalt Fransen niet: dat eeuwige La Gloire de la France en zo. Op 2 oktober gaat een parlementaire commissie in elk geval alvast eens bekijken hoe dat moet, de president afzetten.

We gaan spannende dagen tegemoet. Als de nieuwe regering mag blijven zitten, krijgen we als vanouds betogingen en demonstraties. Plus stakingen. Ongeorganiseerd wantrouwen jegens de autoriteiten. In dit opzicht zijn Frankrijk en de Fransen wel zo’n beetje champions du monde. Reken maar dat ze er trots op zijn. Elke omwenteling begon uiteindelijk toch bij hen?