Door Maria Edelman
De ziel van Parijs
Alweer een boek over Parijs?, dacht ik. En dan ook nog ‘de ziel van’, ik heb nooit begrepen wat er met ‘ziel’ bedoeld wordt. Dat zal aan mij liggen. In de aankondiging ging het over ‘de Lichtstad, gezien door de ogen van bijzondere personages’. Zal best, vermoedde ik, op de Champs-Élyséses hebben ze licht, in de ‘banlieus’ niet. Ik bedoel: ik ben een beetje allergisch voor de zoveelste hagiografie over Parijs. Maar de Vlaamse auteur Dirk Velghe heeft met z’n dikke pil (550 pagina’s) ervan overtuigd dat er over Parijs nog altijd fantastische verhalen te vertellen zijn. Moet je wel kunnen schrijven en dat kan Velghe als weinig anderen. In een sublieme collage van ‘petites histoires’ schetst hij een beeld van een stad die een gewelddadig verleden mixt met elegantie en schoonheid. ‘Affaires’, zoals die hier heten, criminelen en lichtekooien, de arrondissementen waar het zich allemaal afspeelde, Velghe is niet alleen een meeslepende verteller, hij doet er als het ware een reisgidsje bij. Ik vind: dit is het beste boek over Parijs sinds jaren.
Er zijn veel mensen die graag een weekendje Parijs boeken, ik niet. Maar als een visite aan Parijs in deze pandemie-periode lastig is: lees dit boek! Heerlijk om te genieten van ingetogen literaire topkwaliteit en ‘thuis’ weet je dan weer des beter waarom je altijd zo graag naar Parijs wilde. Zal over een tijdje wel weer kunnen.
De ziel van Parijs, door Dirk Velghe. Uitgeverij Hannibal. € 39,95
Chanson, een gezongen geschiedenis van Frankrijk
Lang geleden hoorde ik op de tv voor het eerst hoe Serge Gainsbourg de Marseillaise vermorzelde. Meteen een rel in Frankrijk, ‘handen af’ van het volkslied. Toen snapte ik dat ‘chansons’ veelal meer bieden dan zomaar een liedje dat je soms meezingt. De Vlaamse schrijver Bart van Loo (1973) begreep dat al veel eerder en als een meer dan gedreven Francofiel schreef hij aan de hand van chansons een geschiedenis van Frankrijk. Voor het idee zou ik huiverig zijn geweest, maar aan Van Loo kun je zoiets met een gerust hart overlaten. Zijn boek is een soort geschiedenisles, in harmonie met mooie lichtvoetige verhalen en een pleidooi voor muzikaal erfgoed dat de poort opent naar de Franse cultuur.
Voor zover ik weet, is er in noordelijke gebieden nu sprake van een vorm van herwaardering van het Franse chanson. Vanwege de taal vermoedelijk vaak onderschat om z’n tekstkwaliteit en z’n – soms – historische verwijzingen. Ik denk met enige regelmaat dat Van Loo, die al heel veel over Frankrijk heeft gepubliceerd, een even belangrijke als opgewekte boekhouder van Franse schatten is. In elk geval: ik heb genoten van dit boek, bijna 400 pagina’s. Had ik destijds op school maar zo’n geschiedenisleraar gehad. Onderwijs in het Frans had trouwens ook geen kwaad gekund, dit terzijde.
Chanson, door Bart van Loo. Uitgeverij De Bezige Bij, € 15
