Niet dat ik iets te vieren had, nooit eigenlijk. Maar Chronopost bezorgde me niettemin een cadeautje in de sfeer van de relatiegeschenken. Corruptie ‘light’ vinden we in Zuid-Frankrijk niet zo’n kwestie. Toen ik het doosje uitgepakt had, bleek er een mes in te zitten. Linke soep in deze tijd van terrorisme, een mes in de post? Dreigementje? Welnee, ik was er juist heel blij mee. Want het ging om een echte Laguiole, een van de twee Franse messen van internationale faam. Behalve Laguiole heb je ook Opinel, evenmin mis als er wat te snijden valt. Er zat een promobriefje bij dat ik leerzaam vond.
Ik eet al een aantal jaren geen vlees meer. In restaurants ben ik over het algemeen best te spreken over het aangeboden materieel waarmee je de maaltijd te lijf moet gaan. Maar destijds toen ik nog niet in essentie over een biefstukje nadacht, heb ik met enige regelmaat bij het bedienend personeel geklaagd over mes-scherpte. De facto natuurlijk een impliciete klacht over het vlees.
Uit die bijlage bij het cadeautje leerde ik dat het mes rond 1860 de handel van 5 messenfabrikanten was in het oude dorp Laguiole in de Aveyron. Er zou in de boeken al in 767 sprake van het gehucht zijn, nu wonen er ongeveer 1.500 mensen. Tijdens de godsdienstoorlogen zochten de Hugenoten er hun heil. In de latere eeuwen bouwde het mes een zekere reputatie op, je kon het rond 1900 herkennen aan een lemmet dat vaak van wit ivoor was. Succes daagt concurrentie uit en rond 1890 begon Joseph Opinel in de Savoie ook onderscheidene zakmessen te maken. Elders werd jaren later de ontwerper Philippe Starck ingezet om eens over een mes te peinzen en in1993 kwamen de Chinezen met namaak.
Laguiole en Opinel worden gerekend tot de ‘table d’art’ van Frankrijk. In een beetje resto vind je die messen naast je bord. En ondertussen gaat de concurrentiestrijd verder. Laguiole is bezig een IGP (Indication Géographique Protégée) te vewerven, een Europees ‘keurmerk’. Mij boeit het mes aan tafel me tegenwoordig in mindere mate. Maar disgenoten bevestigen nog altijd met veel enthousiasme dat het mes een Laguiole moet wezen, en anders kijken ze bij voorbaat bezorgd naar hun schotel. Ik niet. Met een ‘ordinair’ mes biedt een dood visje of een groenteschotel geen tegenstand.
