Als je in de buurt bent, ga vooral even naar Forcalquier, in de Alpes-Haute-Provence. Charmant is wel het minste wat je van het stadje kunt zeggen. Het is er heerlijk slenteren door de oude straatjes, de steegjes en langs historische panden die vaak erg fotogeniek zijn. Moet je ook weten dat Forcalquier vooral bekend staat om zijn vele kunstgalerieën en kleine boetiekjes. En dat is lang niet alles.
Het komt goed uit dat ze in Focalquier nogal veel verstand van pastis hebben. Hoef ik alleen maar even te attenderen op de firma Distilleries et domaines de Provence die met zijn ‘pastis Grand Cru Henri Bardouin’ (65 ingrediënten!) internationaal furore maakt. Beetje aan de prijs, maar dan proef je ook wel wat.
Zo’n 1600 lokale planten en bloemen
Enfin, ik kwam eigenlijk voor het Artemisia, de meest recente aanwinst van het steeds leuker wordende stadje. Onder leiding van de Université Européenne des Senteurs et des Saveurs (UESS) werd het museum in 2018 geopend in het prachtig gerestaureerde Couvent des Cordeliers, midden in de stad.
Bij de ingang worden we al bedwelmd door de uitbundig bloeiende jasmijn en kamperfoelie. De toon is gezet, dit museum is gewijd aan de meer dan 1600 lokale planten en bloemen van de Haute Provence die wereldwijd beroemd zijn, en niet voor niets.
Eenmaal binnen is het heerlijk koel en rustig. In mooi vormgegeven stijlvolle zaaltjes met grote panelen lezen we over de Montagne de Lure en de botanisten die hier al sinds de 17e eeuw onderzoek doen naar de bijzondere planten en bloemen. De Montagne de Lure en het landschap eromheen is prachtig, een beetje woest, soms een beetje desolaat, maar zo totaal anders dan de Mont Ventoux. In de winter is er zelfs een mini-wintersport-station boven op de berg met een paar liftjes.
De bekendste (medicinale) planten van de Montagne de Lure die al eeuwenlang geplukt en verhandeld worden zijn lavendel, absint, gentiaan, thijm, rozemarijn, pepermunt en valeriaan. We bekijken een kort filmpje over deze enorme biodiversiteit, luisteren naar dierengeluiden, en we kunnen zelf essentiële oliën ruiken van de meest emblematische geuren. Je krijgt zin om zelf de Lure op te gaan met een tas om te gaan plukken!
Opleiding tot zeepmaker
Een van de spannendste plantjes is de absint. Van het drankje dat ervan gebrouwen werd, zou je min of meer gek worden. Creatieven als Vincent van Gogh, Gauguin, de Maupassant, Edgar Allen Poe, Oscar Wilde en de Toulouse-Lautrec lustten het wel. Absint, dat als ‘de groene fee’ bekend stond, werd in de vorige eeuw in veel landen verboden, maar dankzij nieuwe inzichten nu weer veelal getolereerd. Je kunt verdedigen dat pastis een soort surrogaat van absint is. Met een ‘guide du pays’ kan er een bezoek worden gebracht aan een absint-veld en vervolgens gaat men op zoek naar de aromatische planten die zo typerend zijn voor deze streek.
De planten en bloemen werden door colporteurs naar de drogueries en apothecaires in heel Frankrijk gebracht. Er werden enorme afstanden te voet afgelegd. De opvolgers van deze handelaren waren de herboristes en de apothekers. Zij begonnen hun eigen mengseltjes te maken met – in elk geval veronderstelde – medicinale werking. Uiteindelijk waren er 4500 herboristes in Frankrijk, tot het beroep in 1941 verboden werd. Sindsdien mogen medicinale planten en producten daarvan alleen door officiële pharmacies verkocht worden.
We dalen nog verder af in het Couvent waar we alles leren over onze geliefde pastis, over het plantje absint en de distilleertechnieken. Ook lezen we over zeep en parfum maken aan de hand van essentiële oliën. Trouwens, mocht je een carrièreswitch overwegen: je kunt hier terecht voor de enige officieel erkende opleiding tot zeepmaker! In de zomer worden er regelmatig workshops georganiseerd, ook leuk om je eigen parfum of eigen crème te maken en mee naar huis te nemen.
Artemisia Museum – Couvent des Cordeliers
artemisia-museum.fr
