Als er maar één Kerstdag te vieren valt, begin je dus een dagje eerder met het grote genieten. Kerstavond is daarom in de Provence minstens zo belangrijk en staat geheel in het teken van ‘le gros souper’, een smulfestijn met de hele familie dat bij voorkeur de hele avond duurt en dat eindigt met de traditionele ‘treize desserts’. Le gros souper duurt van zonsondergang tot middernacht, als het tijd wordt om naar de nachtmis te vertrekken. Als je nog iets met je familie te maken wilt hebben, of iets goed te maken hebt, dan sta je op Kerstavond voor de deur. Dat je binnengelaten wordt, is vanzelfsprekend. Of het goed komt …

Méér dan enige ander traditioneel feest is ‘le gros souper’ een familiefeest; je zal er als buitenstaander dus niet snel voor worden uitgenodigd. Toch staat er altijd een bordje klaar voor onverwachte/ongenode gasten. Dat vereist de traditie. Maar je wordt niet geacht daar daadwerkelijk gebruik van te maken …

Tafeldekken is een kunst

Wie het echt goed wil doen, volgens alle regels van de kunst, is wel even bezig met het op z’n Provençaals dekken van de tafel voor het ‘gros souper’; één en al symboliek. Er komen maar liefst drie tafelkleden aan te pas, over elkaar. Daarvan mogen de punten niet tot op de grond overhangen, ze moeten netjes worden opgebonden zodat kwade geesten niet uit de onderwereld omhoog kunnen kruipen naar het gebodene van de dis, want dàt is voorbestemd voor de voorouders! Nou ja, de restjes dan. Daarom ook, mag na afloop van de maaltijd de tafel niet worden afgeruimd; wat er overblijft moeten we zien als een soort offerande. Die de voorouders kunnen komen wegsnoepen als wij netjes naar de nachtmis zijn.

Ook de rest aan de tafelaankleding luistert nauw. Er moeten bijvoorbeeld drie kandelaars met kaarsen op tafel staan, ter verbeelding van de heilige drie-eenheid. En alle gerechten (liefst licht, met veel groenten en vis) worden gelijktijdig opgediend. Wat niet betekent dat de maaltijd snel is afgelopen; die kan flink uitgerekt worden, want intussen drinken we natuurlijk ook gewoon een slokje en worden (oude) verhalen en roddels uitgewisseld.

Wordt vervolgd …