(klik op de foto’s om ze te vergroten)
De keren dat ik de Notre Dame de Beauregard aan de rechterkant van de Autoroute du Soleil zag opdoemen, zijn niet meer op twee handen te tellen. Zij is een vast baken op weg richting Het Grote Zuiden. Zodra wij haar zagen, wisten we dat sortie 26 (Sénas) snel zou volgen, de vertrouwde poort naar de Luberon. Een beau regard heeft ze zeker. Hoog gelegen op haar rots. Geheel Onze Lieve Vrouwe-waardig, kijkt ze trots uit over het Provençaalse landschap: de westelijke blik gericht op de Alpilles, naar het oosten kijkt ze naar de Luberon en de Ventoux. Altijd boog ik af naar links, richting de vertrouwde Luberon, hoewel ik in de Michelinatlas heus wel had gezien dat er rechts ook nog Frankrijk bestond.
Het decor van geitenhoeders, olijf- en wijnboeren, kunstenaars
De Alpilles (op de grens tussen de departementen Bouches-du-Rhône en Le Var) kwamen weer in mijn herinnering door een glas wijn. Of liever gezegd: een doos wijn die in de lente zo genereus was toegezonden door Gaël Blanchon, directeur-général van Domaine de Valdition in Orgon, omdat een bezoek ter plaatse of een ontmoeting tijdens een beurs vanwege een zeker virus niet aan de orde was.
Domaine de Valdition ligt aan de weg tussen het zéér oude Orgon en Eygalières, buiten het hart van de Alpilles met de toeristisch overlopen dorpen Saint-Remy-de Provence en Les Baux-de-Provence. De natuur heeft er de charme van de Provence bewaard. Geologisch gezien zijn de Alpilles een verlengde van het Luberon-gebergte. Droge kalkstenen rotsformaties tot een hoogte van 400 meter, pijnboombossen en steeneiken, afgewisseld met olijfbomen, wijnstokken en graanvelden. Af en toe slingert een rij donkere slanke cipressen zich sierlijk door het landschap, dat van oorsprong louter het decor was van geitenhoeders, olijf- en wijnboeren en kunstenaars.
Het was Vincent van Gogh die zich juist door dit landschap liet inspireren vanuit zijn kamer in de instelling in Saint-Rémy, waar hij tot twee maanden voor zijn dood verbleef en er in een jaar tijd 250 doeken en tekeningen produceerde.
Al sinds de klassieke oudheid
En ook Napoleon heeft iets te danken aan dit landschap. Naar verluidt was het de burgemeester van Orgon die hem hielp om te ontsnappen aan zijn achtervolgers toen hij in 1814 uit Avignon vluchtte op weg naar zijn ballingsoord op Elba. terroir van Valdition is ideaal voor wijnbouw, die er sinds de klassieke oudheid is geworteld in de overwegend kalkstenen bodem. De wijngaarden profiteren van de continentale invloeden van het noordelijke Rhônedal. Op Domaine de Valdition zijn verscheidene sporen van Romeinse villa’s gevonden en het is zeer waarschijnlijk dat er destijds ook wijn werd gemaakt. De oude Grieken introduceerden daarvoor al druivenrassen als ugni blanc en gaven les in wijnbouw.
Acht tinten blauw en 22 tinten wit
De wijnen van Valdition behoren voor het grootste deel tot de IGP Alpilles, de AOC Coteaux d´Aix-wijnstokken werden pas verworven in 2007 en 2008. Ze maken er puike wijnen van traditionele rassen zoals grenache, syrah, mourvèdre voor de rode wijnen en rosé. Het waren niet alleen schilders die de kleuren van de Alpilles ontdekten. Op het rijke palet van Valdition liggen maar liefst acht tinten blauw en 22 tinten wit. Het is wijnmaker Jean-Michel Palot die er al zijn creativiteit in kwijt kan. Als een schilder mengt hij de kleuren op het palet tot een juiste blend. Hij maakt al 30 jaar wijn in de Alpilles en was voorheen keldermeester bij Domaine Hauvette, een toonaangevende kwaliteitsproducent in Saint-Rémy-de-Provence. Hij is fel op het biologisch werken uit respect voor de druiven en het beschermen van het terroir. Gaël Blanchon zwaait er nu een dik jaar de commerciële wijnscepter en was voorheen werkzaam bij Val Joanis in Pertuis. Hij onderschrijft de visie van Palot ten volle en heeft het kwaliteitsdenken op zijn netvlies staan.
Een recalcitrante druif en vrouwen in de kelder
Een van de vreemde druiven op het palet van Domaine de Valdition is het witte druivenras chasan, een kruising (ontstaan in 1958) tussen de chardonnay en de listan. Listan komt oorspronkelijk uit Andalusië. Een buitenbeentje in Frankrijk, slechts in 1000 hectare Franse wijngaarden aangeplant, voornamelijk in de Languedoc. Een tamelijk recalcitrante druif bovendien: hij loopt vroeg uit (nachtvorstgevaar!), houdt van verse aarde, is gevoelig voor grijze rot en verliest in warme streken tijdens het rijpingsproces snel de onontbeerlijke zuren. Eentje om in de gaten te houden in de wijngaard!
Domaine de Valdition is een van de weinige domaines die dit ras laat soleren in Cuvée des Filles, vertelt Gaël Blanchon als ik hem vraag naar de diepere gedachte achter de naam van deze wijn. Voorheen werd het ras uitsluitend in een blend gebruikt. In het jaar 2000 bestond het kelderteam uit louter vrouwen. Zij besloten een cuvée te maken van 100% chasan. En natuurlijk noemden zij deze ‘Cuvée des Filles’. De chasan wordt ‘s nachts geoogst om de frisheid te behouden. Na een koude schilweking van twee dagen volgt zachte persing van de druiven, alsof door zachte dameshanden beroerd, zo voorzichtig. De vergisting is lang en op lage temperatuur zodat alle aroma’s behouden blijven. De wijn rijpt daarna langere tijd in betonnen cuves.
De geur van een rijke zomer en loom liggen in het gras
al die theorie, stil verlangend en dorstig van nieuwsgierigheid naar deze ‘enfant terrible’ is het proefglas eindelijk gevuld met Cuvée des Filles. Ik kijk naar een heldere lichtgele kleur en ruik een elegant parfum: aroma’s van citrusvruchten, amandelen, verse roomboter, witte bloemen, gedroogd fruit en vers gedroogd stro. Een voor een worden ze zichtbaar in het geur- en smaakpalet. De geur van een rijpe zomer en loom liggen in het gras onder een amandelboom, met een baguette met alleen boter, een vleug acaciahoning zoemt voorbij. De wijn is te mooi om achteloos weg te tikken als ‘vin de soif’ en dat vraagt wel enige beheersing, want alles klopt aan deze wijn. Elke slok maakt nieuwsgierig. Als begeleider bij lunch of diner is Cuvée des Filles de ultieme combinatie met geitenkaas, een quiche met zalm, gevogelte.
Eindelijk afslaan bij sortie 26
Het wijnpalet van Domaine de Valdition is rijk. Wijnmaker Palot creëert en schildert met druiven, met respect voor het bijzondere terroir van het domaine. Razend knap om het vertrouwen en de kennis te hebben om creatief om te gaan met ‘lastige’ types en af te wijken van het gebaande pad, bij de eeuwwisseling al zo elegant voorgeschetst door het vrouwenteam. Het kan bijna niet anders dat ook ik mijn blinde vlek niet langer kan negeren. De eerstvolgende keer dat ik de Onze-Lieve-Vrouwe van Beauregard weer terugzie, wil ik eindelijk eens rechtsaf slaan bij sortie 26. Niet in pure paniek, zoals Napoleon, maar uit pure nieuwsgierigheid voor al het goede dat er ligt te wachten. Een duik in het kleurrijke schilderij van de Alpilles, de geur en smaak van een rijpe zomer tegemoet.
Waar te koop: Domaine de Valdition, Route d’Eygalières, 13660 Orgon, www.valdition.com
Muziek erbij: Filles faciles – Jean Jacques Goldman
Margôt van Slooten-Preng is vinoloog, met een passie voor de Provence. Je kunt haar volgen op haar blog ‘Tussen Noordzee en Méditerranée’ https://margotvanslooten.com
Op Kijk, Zuid-Frankrijk! vertelt ze over wijn en over haar belevenissen.
Ik ben altijd geïnteresseerd in die wijnen die nou niet zo bekend zijn, zoals deze Cuvée des Filles. En die € 14,00 per fles moet dan ook maar eens kunnen. Maar toen ik daar ook nog eens € 35,00 transportkosten naar een adres in Frankrijk voor moest betalen haakte ik af. Ik koop zeer regelmatig in Frankrijk en ben aan verzendkosten zelden meer dan € 9,95 kwijt en heel vaak is het zelfs gratis vanaf 6 flessen en dan ophalen op een Point Relais. Jammer dan, er nog genoeg te vinden in ons mooie Frankrijk.