Alleen haar naam is al zo mooi: Fleurie. Een naam als een elegante en vriendelijke vrouw die zich zo heerlijk laat uitspreken. Een naam die tot vrolijkheid en een goed humeur stemt. Een naam waarin ook een verwachting ligt besloten. Immers, in een dorp dat letterlijk ‘fleurig, in bloei’ betekent, zou je verwachten dat het uitbundig met bloemen gedecoreerd is en rijkelijk in de prijzen is gevallen in het concours Villes et Villages Fleuris, dus toebedeeld met het maximale aantal van vier bloemen (hoe meer bloemen, hoe groener de gemeente). Niets van dit alles, het onderbord bij binnenrijden van het dorp is onverbiddelijk: Fleurie heeft maar 1 bloem en is ook niet uitbundig uitgerust met obligate bloembakken en hoogcomplexe zorg behoevende hangplanten aan lantaarnpalen. Het dorp compenseert het summiere dorpsgroen rijkelijk door haar majestueuze mantel van wijngaarden, een zee van wijnbladgroen die de dorpskern omringt. Het dorp is dus niet genoemd naar haar bloemenpracht. De naam Fleurie is naar verluidt afkomstig van een Romeinse legionair Florus, die zijn penates (huisgoden) zou hebben geïnstalleerd op een van de heuvels van de Beaujolais met uitzicht op de wijngaarden van Fleurie.

Door de wijngaarden naar de bakker

Fleurie, waar het dorpsleven ondergeschikt is aan de wijnbouw. Een spetterend winkelaanbod vind je er niet. Wanneer ik ’s morgens vroeg de heuvel afloop, richting boulangerie – een heerlijke wandeling afdalend door de wijngaarden – is er nauwelijks verkeer, schoolbussen en wijnbouwmaterieel uitgezonderd. Het dorp start op voor de werkdag. De geur van versgebakken brood kietelt in je neus en op zaterdagochtend (marktdag) voegt de slager de geur van gebraden kippen toe aan het nuchtere maaggevoel. De licht lispelende krantenboer staat neuriënd in de voordeur en zingt vrolijk verder als ik ‘le journal s’il vous plait’ vraag. Dat heb ik afgeluisterd van de stokoude kromlopende dorpeling voor mij in de rij van het piepkleine winkeltje. Reuze handig als je door de vele edities het lokale nieuwsblaadje niet ziet. Hoef je de editie niet te noemen en te onthouden, gewoon om ‘de krant’ vragen, ça suffit.

Koersen door de cru-dorpen

Een kunstenaar is al driftig in de weer met kwasten en verf. Zij betovert met zwierige zwaaien saaie etalageruiten tot reclame voor de Tour de France. Met een kwinkslag naar de verkoopwaar: eerst bij de bakker (“Ici notre maillot est Fleurie”) en dan de kapper. Het dorp is zeer vereerd dat op 13 juli het wielerpeloton Fleurie zal passeren (Etappe 12: Roanne-Belleville), en al die andere mooie dorpen. De touretappe flitst door de meeste dorpen van de 10 crus van de Beaujolais: Saint-Amour, Juliénas, Chénas, Moulin-à-Vent (zoek op de kaart niet naar een dorp met deze naam, u zult het niet vinden; de wijngaarden van de appellation bevinden zich tussen de dorpen Romanèche-Thorins en Chénas en zijn vernoemd naar de windmolen, iets buiten het gehucht Les Thorins), Fleurie, Morgon, Chiroubles, Régnié, Brouilly – met in zijn hart de Côte de Brouilly.

Die muurschildering bij de cave

Een paar stappen verder dan de boulangerie ontdek ik een prachtige muurschildering bij de Cave de Fleurie. In 1927 ontstaat de eerste cave coöperative van de Beaujolais. Opgezet door de wijnboeren van Fleurie en in 1932 zijn de faciliteiten groot genoeg voor het verwerken van de gehele wijnoogst op één plek. Deze muurschildering bij de cave is een eerbetoon aan Marguerite Chabert. Ze zijn er in Fleurie enorm trots op dat mademoiselle Chabert in 1946 de eerste vrouwelijke coöperatievoorzitter in Frankrijk werd. Met haar karakter en haar kennis van zaken wordt zij een bekend figuur in de wijnbouwwereld van Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Een uitnodiging tot wijnwandelen

De milde heuvels rondom Fleurie nodigen uit tot wijnwandelen. De Madone-heuvel (430 m) met de Chapelle de la Madone is hét symbool van Fleurie, en lonkt. Waar je ook bent in en rond Fleurie, Onze Lieve Vrouwe kijkt altijd mee. Sinds de 19^e eeuw waakt ze over de bewoners, de heuvels en de 800 ha wijngaarden van de cru Fleurie. Er is vanuit het dorp een mooie rondwandeling van ongeveer 4 kilometer via de top van de heuvel. Ik wandel, met een geurige croissant in de rugzak, in de frisse ochtenduren naar boven. Bij de gendarmerie sla je linksaf en ben je direct omgeven door wijnstokken. Ik ben de enige wandelaar, maar ben zeker niet alleen, want in de ochtendstilte profiteren wijnbouwers van de relatief koele ochtenduren om de snelgroeiende scheuten te snoeien, zodat de gevormde druiven zich optimaal kunnen ontwikkelen. Bij elke stap omhoog is het uitzicht weer net even anders, duiken details op van het dal beneden. Steeds dichterbij kom ik. Bij de Madonna, ze kijkt me nu dwingender aan, heeft me in het vizier en roept zachtjes: “Kom bij me, op de top van de berg zie je het meest. Je hoeft niet bang te zijn, ook voor hoogtevrezers is het hier fijn”.

Ze heeft gelijk. Geen smalle richel, maar een vriendelijke heuvel met brede top én met een prachtig panorama over een groot deel van de Beaujolais. Ik zie de Poncié-heuvel met het vakantieverblijf en uiteraard Fleurie in haar volle glorie. Bij helder weer kun je aan de horizon het Mont Blanc-massief zien. Vandaag blijft de verte vaag en dat is helemaal niet erg. De andere heuvels van de Beaujolais zijn immers prima zichtbaar: het dorp Villié-Morgon met de Côte du Py, de Mont Brouilly en Beaujeu. Een golvend landschap, de wijngaarden rijgen zich aaneen, her en der onderbroken door een dorp of gehucht. Wát een fantastische plek!

Echte meeldauw of de Pruisen?

De kleine kapel met Mariabeeld rijst letterlijk op tussen de gamay-wijnstokken. Ze is rond 1880 gebouwd. Er doen twee verhalen de ronde over de reden van het oprichting van de kapel.

De versie van de wijnboeren is dat de kapel gebouwd is door wijnbouwers om de wijnstokken te beschermen tegen de wijnstokziekte oïdium (echte meeldauw). De voorvader van de wijnbouwer van Domaine de la Madone, waarvan de wijnstokken aangeplant zijn op deze heuvel, heeft meegeholpen het beeld met behulp van ossen naar de top te tillen. Een andere uitleg is de wens van de bevolking om de Pruisen buiten te houden tijdens de Frans-Pruisische oorlog van 1875. Tsja, welke dreiging zou groter zijn geweest in een wijnbouwgebied dat Fleurie al eeuwenlang is?

De Maagd met een bliksemafleider

De kapel is eind 1900 gekocht door een pater, die deze dertig jaar later schonk aan een vastgoedmakelaar in Villié-Morgon. Zij is gebouwd in neogotische stijl, in tweekleurige hardsteen (graniet en kalksteen). Het beeld van de Maagd ziet er opmerkelijk goed onderhouden uit. Blikkerend wit ontvangt zij bezoekers, de blik gericht op het oosten, de armen gespreid. Ze heeft het af en toe zwaar gehad: in 1999 werd ze verbrijzeld tijdens de storm en in 2001 sloeg de bliksem in haar. Madonna was zo zwaar beschadigd, dat restauratie niet meer mogelijk was. Beeldhouwer Jean Marc Bonnard heeft de ontbrekende delen in gips gevormd en daarna is een nieuw beeld gegoten door Vincent Foundry. Nu begrijp ik waarom ze een bliksemafleider op haar rug draagt. Ze zal het niet erg vinden, het is een extra toevoeging aan haar maagdelijke beschermende kracht.

De elegante vrouwelijke wijnen

Met veel tussenstops daal ik weer af, richting de Mont Genas, om via daar weer terug te keren naar een andere heuvel die het dorp domineert: Poncié. Met een hoofd dat tegelijkertijd vol en leeg is. Vol van enthousiasme en leeg geveegd door de stilte en landschapsbetovering. Fleuriger wordt mijn gevoel en humeur vandaag niet. Mijn hart staat vol in bloei. Het mooie van Fleurie ligt vooral buiten de dorpsgrenzen, in de wijngaarden en de heuvels die haar omringen en in de elegante, vrouwelijke wijnen van Fleurie. Florus zag haar schoonheid eeuwen geleden al. Schoonheid die niet te vangen is in een bloemetjescompetitie.