Het horloge van de Lord

Ik heb niks met horlogemode, ik snap niet dat sommige mensen echt kapitalen spenderen aan een polsklokje. Ik verwacht van een horloge dat het me vertelt hoe laat het is; in mijn geval meestal 5 voor 12, maar dat is een ander verhaal. Ik draag een overjarig klokje dat ik van mijn grootvader heb geërfd en dat je nog gewoon elke ochtend moet opwinden. Niks mis mee, behalve misschien in modekringen. Maar als iemand erover begint, roep ik: ‘vintage!’, het ding is tenslotte behoorlijk bejaard en bovendien een echte Pontiac: zo eentje waarmee de befaamde wielrenner ‘ijzeren’ Wim van Est het ravijn in donderde tijdens de afdaling van de Col d’Aubisque in de Tour de France van 1951. Hij werd door mederenners en omstanders met aan elkaar geknoopte fietsbanden weer opgehesen (kijk maar) en was na afloop – behalve in tranen – ook heel blij dat zijn klokje het nog deed. De firma Pontiac knoopte er meteen een reclameslogan aan vast: “Zeventig meter viel ik diep, mijn hart stond stil, maar mijn Pontiac liep.” Tja, en dan is iedereen ineens weer vol bewondering voor mijn klassieke polspendule.
Maar goed, van de week moest ik even in Cannes wezen wegens een door de zomerdrukte al te lang uitgestelde afspraak. Best te doen overigens, nu de meeste toeristen vertrokken zijn. Keurig tien minuten over tijd zeeg ik neer aan het terrastafeltje waar mijn gesprekspartner iets te overbodig op haar horloge zat te kijken. Om me het tijdsmechanisme vervolgens enthousiast onder de neus te duwen: “Kijk! Een échte Lord Henry!”
Pardon? Geen idee natuurlijk. Ik zag een moeilijk leesbare naam tussen de wijzers op een witte achtergrond, bevestigd aan een gevlochten roze nylon bandje, zo’n crisis-onding waar mijn vader in de jaren vijftig al mee worstelde en dat je door de ‘handvatten’ van je horloge moest halen. Na verloop van gebruik werd het gegarandeerd smaller, stijver en smeriger.
“Mooi hoor”, ze ik. Wat moet je anders? Het werd een heel verhaal over de jonge ondernemer David Blat (29), opgegroeid in de oude Cannoise wijk Le Suquet. Die bij wijze van eerbetoon aan Lord Henri Brougham, de ‘ontdekker van Cannes’ een paar horloges met diens naam erop had ontworpen. En o ja, hij deed een beetje aan crowdfunding, dus of ik…? Ja zeg, zo lust ik er nog wel een paar!
Niks mis met die Lord Henry Brougham (1778-1868) trouwens, want het is exclusief aan hem te danken dat de hele wereld nu weet dat het aan de Rivièra goed toeven is. Brougham streek al in 1836 neer in Cannes, al was ie eigenlijk met z’n dochter Eléonore op weg naar Italië, om haar met de Italiaanse cultuur te laten kennismaken. Dat ging dus mooi niet door. Want aan de Italiaanse grens werden ze in hun koets tegengehouden door de douane: “cholera-epidemie, omkeren”. Bon, terug naar Cannes dan maar. Dat ging in die dagen nog helemaal nergens over. Een suf en armoedig vissersdorpje. Maar er was al wel een soort herberg, en daar hadden de in Engeland vermaarde politicus Brougham en zijn dochter eigenlijk best goed geslapen de afgelopen nacht… Toen Henry de volgende ochtend de luiken opengooide realiseerde hij zich hoe fantastisch dit domme dorp gelegen was, en hoe heerlijk die méditerrane sfeer eigenlijk was: ´un coup de foudre´, Henry had het licht gezien. En Henry besloot te blijven. Hij kocht voor 13.500 francs een stuk onontgonnen terrein ten westen van het wijkje Suquet, nu het authentiekste deel van de stad. Brougham liet er een paleisvilla bouwen. Tot verbijstering van de rest van de politieke elite van Londen. Maar ze kwamen wel allemaal even rondneuzen, en logeren. Koningin Victoria kwam een kijkje nemen, kunstenaars uit de VS. Ook qua marketing heeft de Rivièra nogal veel aan Lord Brougham te danken. Hij was dan ook niet zomaar een verdwaalde Engelsman aan de Côte. Jurist, op jonge leeftijd al in het Lagerhuis gekozen, minister van Financiën, bijna premier van het Verenigd Koningrijk, opposant van Napoleon in de internationale handel, strijder tegen de slavernij. En ook in zijn geliefde Zuid-Frankrijk begon hij zich met van alles te bemoeien. Zo regelde hij dankzij zijn relaties met ´Parijs´ subsidie voor de aanleg van een serieuze haven in Cannes, waarvan de parfumindustrie in Grasse profiteerde; export over zee werd een stuk gemakkelijker. Hij ‘regelde’ ook de aanleg van het kanaal de la Siagne (even koning Louis Philippe aan zijn jasje getrokken) maar echt vermaard werd hij door zijn wetenschappelijk onderzoek. Zo was hij de uitvinder van de vierwielige koets die door maar één paard getrokken hoefde te worden: zeg maar, de Tesla van de 19e eeuw.
In 1848 vroeg Lord Henry Brougham de Franse nationaliteit aan, hij wilde graag toetreden tot de Assemblée Nationale, het Franse parlement in Parijs. Moet je net de Fransen hebben. Dat ging dus niet door.
Maar een standbeeld in Cannes kreeg hij uiteindelijk wel, op de Allées de la Liberté. Hij kijkt uit over de zee, een roos in zijn hand. En nee, geen klokje om zijn pols, al zal hij vast wel een imponerend vestzakhorloge aan een fraaie ketting gehad hebben.
“Dus als je dan toch een ‘hommage’ aan Henri wil brengen, is dat misschien een ideetje?” opperde ik aan mijn gesprekspartner.
Ze dacht even na, en sprak de onsterfelijke woorden: “Ik heb geen vestzakje”.
‘Dan prop je ‘m toch in je broekzak!’ liet ik me bijna ontglippen. Maar ik zag haar skinny pants en dacht: ‘laat maar’. Dat verdient Lord Brougham nou ook weer niet.