De medewerkers van Kijk, Zuid-Frankrijk! vertellen in deze wekelijkse rubriek over hun favoriete dorpjes in het arrière pays. Dit keer Margôt van Slooten-Preng over Cucuron.

Het allereerste Franse dorp waar ik ooit verbleef was Cucuron. Het is 1980 en ik ben nog nooit in het buitenland, laat staan in Frankrijk geweest. In Cucuron is mijn liefde voor Frankrijk en wijn ontstaan. Die eerste kennismaking, van overigens slechts een week, was genoeg. Op dat moment wist ik dat het goed zat tussen mij en Zuid-Frankrijk.

Cucuron was het zalige zomerleven op een camping met een bonte verzameling gasten: aoûtiens uit grote steden als Parijs en Aix-en-Provence, noorderlingen uit de Vogezen, Normandië en Nederland. Een gezelschap dat tot elkaar veroordeeld was door het lot hier toevallig met elkaar te zijn. We zwommen en stoeiden in en om het kleine natuurzwembad van de camping, dat gevoed werd met bronwater uit de Luberon. We klaagden over leraren, school en huiswerk en soms mochten we met elkaar naar ‘het dorp’ en kochten we van het vakantiezakgeld een Coca-Cola of Perrier bij de Bar de l’Etang. Het schoolfrans kwam uit de kast, eindelijk een schoolvak waar je in de praktijk iets aan had! Het kon zo maar zijn dat terrasstoelen en -tafels aan de kant geschoven werden om de vrijwillige brandweer vrij baan te geven om uit te rukken, de kazerne ligt ook aan de étang.

Een van de meest romantische plekken op aarde

Bar de l’Etang bestaat nog steeds en ligt aan het rechthoekige, met platanen omzoomde bassin dat u wellicht zult kennen uit de film A Good Year. Een van de meest romantische plekken op aarde, omdat er de ruim veertig jaar dat ik hier kom, vrijwel niets veranderd is. In bloedhete tijden is het heerlijk toeven onder de platanen, op een van de terrassen aan de étang, die aan het begin van de 16e eeuw slechts een eenvoudige vijver was die werd gevoed door bronnen uit de Luberon.

Cucuron ligt op de zuidelijke hellingen van de Luberon, aan de voet van de Mourre Nègre, de top van Grand Luberon, op een heuvel die al tijdens de opkomst van het Romeinse Rijk door de Galliërs is bewoond. Nadat de Romeinen het gebied hadden veroverd, bouwden zij hier enkele Romeinse villa’s en een mausoleum. In de middeleeuwen werd de plek van het huidige dorp voor het eerst genoemd in een historisch document, onder de naam castrum cucurone. Tussen de met rode dakpannen getooide daken van het dorp verrijst de Porte et Tour de l’horloge met daarboven een mooie klokkentoren, een toegangspoort die een overblijfsel is van het versterkte dorp.

De beste blik op het totale dorp heb je wanneer je het dorp vanaf Ansouis nadert. Of beter, door de kersenboomgaarden en wijngaarden wandelt. Dan zie je dat het centrum van het dorp ligt tussen de donjon Saint-Michel in het westen en de ronde Tour Sus Pous in het oosten.

Pleintjes vol bloemen, steegjes die uitnodigen tot flaneren

In Cucuron past de omgeving bij de sfeer. Het dorp kent mooie gevels van huizen uit de 17e en 18e eeuw, oude muren zijn doordrenkt van geschiedenis, kleine pleintjes vol bloemen, steegjes die uitnodigen tot flaneren. Cucuron is een dorp dat ademt, dat nog altijd leeft en zich niet van de wijs laat brengen door de twee maanden zomertoerisme dat zo’n beetje elk charmant Zuid-Frans dorp teistert. De zomers van nu zijn, zoals op veel andere plaatsen in Frankrijk, simpelweg (te) druk en vol.

Een ander historisch hoogtepuntje is de kerk van het dorp, de Notre-Dame-de-Beaulieu. Een kerk uit de 13e eeuw, met verschillende bouwstijlen (provençaals-romaans en gotisch) die is geklasseerd als historisch monument. Als brave, maar vooral ook nieuwsgierige puber ging ik op zondag een keer mee naar de mis in de prachtige kerk. Monsieur le curé had het onmiddellijk door en kon het destijds niet laten om te zeggen dat hij blij was dat de kerk zo goed gevuld was, maar twijfelde aan de oprechtheid van de toeristen, die hij zag als indringers in het plaatselijke (kerkelijke) leven.

Buiten het dorp, hoger op de flanken van de Luberon, kun je tussen het struikgewas La Chapelle de l’Ermitage ontwaren. Een kleine kapel die een bedevaartsoord en meditatieoord is geworden. Vanuit het dorp is er een mooie wandeling naar deze kapel. Je hebt er een subliem uitzicht over de vallei van de Durance. Voor liefhebbers van bergwandelen kun je vanaf hier ook aanhaken op de wandelroute naar de top van Mourre Nègre (1.125 meter).

De vallei tussen Luberon en Durance
De kennismaking met Frankrijk, het campingleven, mijn allereerste bezoek aan Frankrijk, op een camping omringd door de wijngaarden, daar is mijn wijnliefde hoe dan ook geboren! Cucuron ligt vrij strak tegen de ‘kattenrug’ van de Luberon. De meeste wijngaarden liggen aan de andere kant van het dorp, in het Pays d’Aigues, de vallei tussen Luberon en Durance.

1. Domaine les Vadons: Ik leerde Louis-Michel Bremond kennen in 1980, op de camping (Lou Badareu) van zijn ouders. Toen was hij student aan de landbouwschool, nu maakt hij er biologische wijn en olijfolie, zoals zijn vader ook druiven verbouwde (maar deze naar de coöperatie bracht). Ik zag hem terug in 2019, bijna veertig jaar later. De camping is nagenoeg niet veranderd, voor de meeste mensen te primitief, een paradijs voor wie elke vorm van luxe ontbeert. Louis-Michel is wars van elke vorm van commercie. Zijn wijnen zijn prima, zuiver en eerlijk.

2. Château La Sable: Wijngoed met 10 hectare wijngaarden, gelegen aan de weg naar Lourmarin. De eerste wijnstokken gingen hier in 1967 de zanderige bodem (dat verklaart de naam) in, met typische druivenrassen van de regio waaronder grenache, carignan, syrah en cinsault. In 1986 werd een kelder gebouwd; het landgoed was een van de eerste privékelders in de Luberon. Sinds Virginie Mercier en haar man het wijngoed kochten, is er begonnen met een herstructureringsprogramma, zoals de aanplant van rolle (vermentino) en clairette en de omschakeling naar biologisch. Sinds de oogst van 2022 is Château de Sable biologisch gecertificeerd.

3. Domaine La Cavale: Veel commerciëler is het verhaal van Paul Dubrule, ondernemer en medeoprichter van de Accor-groep. In 1986 begon hij aan het wijnavontuur met de oprichting van zijn landgoed in Cucuron, dat een vervolg kreeg door de opdracht om het wijntoerisme te stimuleren. Er verrees een modern gebouw (ook aan de weg naar Lourmarin), ontworpen door architect Jean-Michel Wilmotte. U kunt er wijnworkshops volgen, van een kennismaking met wijnproeven tot de wetenschap van wijnstok & wijn en het creëren van een eigen blend. Op donderdagavonden in het seizoen is er op het terras van La Cavale muziek en zijn er foodtrucks.

4. Louérion Terres d’Alliance La Cave Cucuron: Samenwerkingsverband van de caves coopératives van Lourmarin, Cadenet, Lauris en Cucuron.

Een hapje eten onder de platanen

Aan de linkerzijde van de étang zijn enkele restaurants om informeel een hapje te eten, onder de platanen en aan de karakteristieke vijver. Je kunt er van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat terecht voor een café noir, un Coca, Perrier ou pastis, en uiteraard voor lunch of diner. Uit pure nostalgie valt bij mij vrijwel altijd de keuze op de Bar de l’Etang.

Voor een gastronomische verwenning ga je naar Restaurant La Petite Maison de Cucuron: Ligt aan de étang, op de linkerhoek. Eric Sapet staat hier sinds 2007 achter de kachel. Hij kent de wereld van wijn en zoekt voortdurend naar een harmonieuze wijn-spijscombinatie. Een wijnkaart om te kwijlen zo mooi. Sinds 2009 heeft het restaurant een Michelin-ster.

De schoonheid is besmettelijk als een virus

Premier amour, dat is Cucuron. Dorpse, ontwapend mooie schoonheid is aanstekelijk, besmettelijk als een virus. Je allereerste liefde vergeet je nooit. Eind september is ook een fijne maand. Het najaarslicht speelt kiekeboe met het platanenblad, dat zachtjes verkleurt. Een klein najaarsmistralletje speelt met het tollend blad. Alleen tractorengeluid en druivenoogstgeluiden breken de relatieve rust. De heerlijkste tijd van het jaar is echter nu aangebroken. In de lente zijn de temperaturen al aangenaam. De kersenbloesem kleurt het landschap; ben je iets later, dan zijn hangen aan de cerisiers heerlijke kersen. Zou zomaar kunnen dat ik weer eens neerstrijk bij de Bar de l’étang. Ach, Cucuron, jij heerlijk dorp …