Gisteren het glas geheven op de majesteit, en da’s toch bijzonder voor een republikein als ik. Begrijp me niet verkeerd; ik heb niks tegen Trix, maar die hele monarchie lijkt me zo langzamerhand toch een beetje achterhaald. Eergisteravond nog zag ik -nota bene bij de EO- de sublieme film The Queen (van Stephen Frears, met een fantastische Helen Mirren als Elisabeth en een uitstekende Michael Sheen als Tony Blair), waarin aan de hand van de dramatische gebeurtenissen rond de dood van prinses Diana weer eens perfect duidelijk werd gemaakt hoe zo’n verstard en fossiel koningshuis elke ‘feeling’ met de realiteit verloren heeft. Idem dito met een sterretje voor de heisa rond het ‘sprookjeshuwelijk’ van Kate en Wills eerder op de dag. En dat is ook precies de categorie waarin die hele monarchiemanie thuishoort: fabeltjesland. Wat overigens de ‘serieuze’ publieke omroep er niet van weerhield om in journaals en praatprogramma’s oeverloos uit te wijden, met ‘deskundigen’. Ik noem een Patricia Paay, die voor Pauw en Witteman de ‘celebs’ volgde, of een Olcay Gulsen, die bij De Wereld Draait Door ‘de jurk’ van commentaar voorzag.
Tja, en dan is het de volgende dag Koninginnedag. Met koekhappen, zaklopen, ringsteken en kantklossen. Een drooggemalen poldersprookje op klompen, zeg maar. Met de vorstin ‘en famille’ onder het volk. De onoverbrugbare afstand tussen het koninklijk erfgoed en het gepeupel kan niet schrijnender worden verbeeld dan door zo’n lullig traditioneel toneelstukje van wederzijds onbegrip, hoe welwillend ook van beide zijden. Maar blijkbaar willen de mensen dat. Het is een prachtreden voor een feestje, het versterkt het wij-gevoel, dus ook expats in verre en dichtbije buitenlanden grijpen Koninginnedag gretig aan om weer eens gezellig onder elkaar te zijn.
Vanwege het oranjegevoel van een vriendin die erg aan een verzetje toe was, liet ik me meetronen naar het Grote Oranjefeest op Château Sainte Roseline in Les-Arcs-sur-Argens. Er zijn slechtere locaties. Bovendien is de wijn er prima, en gistermorgen zag de lucht zowaar blauw -voor het eerst sinds weken- dus ik dacht: waarom niet? Zij blij, ik kom nog eens ergens, en wellicht tot nieuwe inzichten. Al bij aankomst sloeg de schrik toe. Hoewel het aantal parkeerplaatsen bij het château ronduit riant genoemd mag worden, viel er geen plekje in de nabijheid van het feestterrein te bemachtigen; dat werd een straffe wandeling. Ik schat het aantal toegestroomde Oranjefans toch wel op vele honderden. We verkenden het feestterrein schuifelend omdat je zo’n beetje overal in de file stond. Van het springkussen voor de koters, het sjoelbakken en het kindercircus, tot aan de boekenmarkt, de poffertjes en de haringkraam. Het grote tv-scherm waarop Koninginnedag in het vaderland te zien was, moest wedijveren met een dixielandband en een draaiorgel. Maar hiep hiep! Op de ‘cour’ van de schitterende kapel (waarin Sainte Roseline ligt opgebaard, naast een prachtig barok altaarstuk en een muurmozaïek van Chagall) die bij het wijndomein hoort, was een aangenaam terras ingericht. Na aanschaf van een boekje met consumptiebonnen bleek daar -à raison van omgerekend 3 euri per plastic glaasje- uitstekende wijn te bemachtigen. Het was er bijgevolg onHollands rustig. Ik heb er mijn toast op de majesteit uitgebracht. Ook en vooral omdat ik ineens moest denken aan een helaas overleden dierbare vriend, een arts, die zich na zijn pensioen in dit Zuid-Frankrijk had willen vestigen. Ooit, tijdens een congres, ontwaarde hij in de ontvangsthal iemand naast zich die hem vaag bekend voorkwam. “Hé, hallo”, zei hij verstrooid-beleefd. Beatrix knikte beleefd glimlachend terug. Dichterbij haar volk is ze volgens mij nooit meer geweest. Vandaar, die toast.
Al resulteerde dat niet in het vermaarde ware oranjegevoel.
En van de kennelijke behoefte van zoveel Nederlanders in Frankrijk om weer eens ‘knus onder elkaar te zijn’ begrijp ik ook al niets. Misschien, bedacht ik, heeft het met uitburgering te maken. Toch nog een nieuw inzicht opgedaan.